Stary Testament - Księga Koheleta - interpretacja, opracowanie księgi biblijnej

Księgi dydaktyczne wchodzące w skład Pisma Świętego mają na celu edukowanie wiernych i wpajanie im właściwych postaw życiowych. W Starym Testamencie wyróżniamy ich siedem, a obok Księgi Hioba, najważniejszą jest właśnie Księga Koheleta.

Tekst ten, jak wykazują badacze, powstał ok. III stulecia p.n.e. Natomiast tradycja jego autorstwo przypisuje królowi Salomonowi, który żył w latach 1000 p.n.e. – 931 p.n.e. Nazwa tej Księgi pochodzi od Koheleta, jednak wbrew pozorom nie była to żadna postać historyczna, lecz tytuł, jaki przysługiwał człowiekowi uprawnionemu do występowania przed zgromadzeniem. Księga Koheleta ma formę poetycką, a jej budowa przypomina bardziej swobodne przemyślenia niż dokładnie skomponowany traktat.

Najważniejszym cytatem, jaki można odnaleźć w omawianym tutaj dziele, są następujące słowa: „Marność nad marnościami i wszystko marność” („Vanitas vanitatum et omnia vanitas”). Można odnieść wrażenie, iż narrator właśnie przez ich pryzmat ocenia świat. Przyroda, ludzkie działania, bogactwa, sława, przyjemność – wszystko to przemija wraz z czasem. Autor bardzo mocno gani ludzi podporządkowujących swoje życie dążeniom do tych „wartości”. Znacznie przychylniej wypowiada się o osobach potrafiących korzystać z życia w sposób rozsądny i bazujący na mądrości. Człowiek musi potrafić zachować umiar we wszystkim, co robi. Autor nie krytykuje przejawów korzystania z życia i dążenia do radości, lecz podaje w wątpliwość bezmyślne działanie ludzi. Wielokrotnie przypomina, że nie można uczynić centralnym punktem egzystencji tego, co ziemskie, gdyż jest to marnością. Wciąż przywołuje także obraz Sądu Ostatecznego, na którym wszystkie ludzkie uczynki zostaną sprawiedliwie ocenione.

Księga Koheleta bardzo wiele miejsca poświęca mądrości. Jest ona wielką cnotą i cechuje wspaniałych, wartościowych ludzi. Przejawia się w pobożności i rozsądnym podejściu do życia. Dobro płynące z mądrości zawsze zostanie wynagrodzone. Nawet jeśli w życiu doczesnym panuje pozorna niesprawiedliwość, czyli fakt, iż ludzie źli i bezmyślni podlegają tym samym prawom co mądrzy (także prawu śmierci), to Bóg wciąż czuwa nad mądrymi i pobożnymi, czyniąc ich życie lżejszym i przyjemniejszym.

Motyw marności z Księgi Koheleta wiąże się przede wszystkim z przemijaniem. Wszystko jest ulotne, a każda rzecz ma swój niepowtarzalny czas. Dlatego ludzie powinni nauczyć się rozsądnie korzystać z dóbr świata i odczuwać je także swoją duszą. Upływ czasu jest niezwykle bolesny i często rodzi niesprawiedliwe wyroki, jednak autor wciąż podkreśla, że wszystkich czeka Sąd Ostateczny, a w jego dniu wszystkie rachunki zostaną wyrównane.

Księga Koheleta jest dziełem niezwykle wartościowym, a także uniwersalnym. Najważniejszą prawdą, która z niej wynika, jest fakt, iż to właśnie nieskończony i nieprzemijający Bóg powinien stać się fundamentem ludzkiego życia, by było ono pełne oraz szczęśliwe.