Stary Testament - Księga Jeremiasza - streszczenie, opracowanie

Księga Jeremiasza to jedna z ksiąg prorockich, które znalazły się pośród tekstów Starego Testamentu. Jej powstanie datowane jest na VI w. p.n.e., a przypisuje się je Jeremiaszowi – jednemu z czterech większych proroków, działającemu przez ok. 40 lat, do 585 r. p.n.e.

Tekst Księgi Jeremiasza można podzielić na trzy najważniejsze części. Pierwsza zawiera opis nieszczęść i cierpień, mających stać się udziałem wszystkich tych Izraelitów, którzy dopuszczą się odstępstwa od Przymierza zawartego z Bogiem. W skład drugiej wchodziły zapowiedzi i proroctwa dotyczące odnowienia Przymierza z Bogiem oraz zbawienia Narodu Wybranego. W ostatniej zawarte są groźby zaadresowane do wszystkich wrogów Judy – m.in. Egiptu, Babilonii i Filistynów. Tekst zakończony jest fragmentem o charakterze historycznym. Opowiada on o oblężeniu i ostatecznym upadku Jerozolimy.

Z Księgi Jeremiasza wynika, iż jej autor przyszedł na świat w kapłańskiej rodzinie, żyjącej w okolicach Jerozolimy. Miało to miejsce ok. 627/626 r. p.n.e. Bóg uczynił go Swoim wybrańcem jeszcze przed jego narodzinami. Jeremiasz rozpoczął swoją działalność, będąc jeszcze młodzieńcem, gdy król Jozjasz przeprowadził reformę religijną. Wtedy Jeremiasz nie był jeszcze znaczącą postacią, więc nie miał wielkiego wpływu na zarządzenia króla. Wiemy także, że działania podjęte przez króla nie usatysfakcjonowały proroka, ponieważ nie udało mu się wyeliminować synkretyzmu religijnego, który stawał się coraz popularniejszy. Jego niechęć do takich praktyk stała się później przyczyną nienawiści spotykającej Jeremiasza ze strony Izraelitów.

Po śmierci króla Jozjasza władzę objęli jego synowie. Ponownie odżyły różnorodne herezje, a ludzka religijność stała się daleka od tej, jakiej oczekiwał sam Bóg. Jeremiasz próbował napominać Izraelitów, jednak spotkał się z wielkim oporem z ich strony – doszło nawet do tego, że zabroniono mu wstępu do świątyni. Kiedy władza synów Jozjasza minęła, na tronie zasiadł Sedecjasz. Był on wybrańcem króla babilońskiego, gdyż Żydzi znajdowali się wówczas w niewoli potężnego sąsiada. Prorok jedyną szansę na ocalenie swojego narodu widział w uległości wobec silnego przeciwnika. Takie poglądy nie spodobały się jego rodakom, co doprowadziło do uwięzienia oskarżonego o zdradę Jeremiasza. Następnie niektórzy spośród Izraelitów próbowali wymóc na królu Nabuchodonozorze, by ten skazał Jeremiasza na śmierć. Jednakże dzięki pomocy niektórych dworzan prorok uniknął najgorszego.

Później sam władca Babilonii podjął decyzję o ułaskawieniu Jeremiasza i dał mu wybór – Wybraniec Boga mógł być deportowany lub pozostać z częścią Judejczyków. Prorok wybrał drugą opcję i postanowił czuwać nad życiem religijnym swego ludu. Również tym razem nie spotkał się z ich przychylnością. Wkrótce doszło do niewielkich rozruchów, w wyniku których Izraelici uciekli do Egiptu, obawiając się zemsty Babilończyków. Wraz z nimi podążył Jeremiasz, nadal prowadzący swą krucjatę przeciwko bałwochwalstwu i odstępstwom od Bożego prawa.

Proroctwa Jeremiasza dotyczyły różnorodnych spraw. Oprócz wizji przepowiadających najbliższe wydarzenia, które będą udziałem Izraelitów, zapowiadał on także zbawienie oraz przyjście Mesjasza. To właśnie on przewidział wyjście Narodu Wybranego z niewoli babilońskiej. Bardzo ważnym proroctwem Jeremiasza jest także wizja Nowego Przymierza, jakie zostanie zawarte między Bogiem i ludźmi.

Do słów tych, podczas Ostatniej Wieczerzy, nawiązał Jezus Chrystus, pokazując, że tym razem dokona się ono przez przelanie krwi Syna Bożego: „Oto nadchodzą dni – wyrocznia Pana – kiedy zawrę z domem Izraela i z domem judzkim nowe przymierze. Nie jak przymierze, które zawarłem z ich przodkami, kiedy ująłem ich za rękę, by wyprowadzić z ziemi egipskiej. To moje przymierze złamali, mimo że byłem ich Władcą – wyrocznia Pana. Lecz takie będzie przymierze, jakie zawrę z domem Izraela po tych dniach – wyrocznia Pana: Umieszczę swe prawo w głębi ich jestestwa i wypiszę na ich sercu. Będę im Bogiem, oni zaś będą Mi narodem. I nie będą się musieli wzajemnie pouczać jeden mówiąc do drugiego: Poznajcie Pana! Wszyscy bowiem od najmniejszego do największego poznają Mnie – wyrocznia Pana, ponieważ odpuszczę im występki, a o grzechach ich nie będę już wspominał”.

Księga Jeremiasza jest nie tylko niezwykle wartościowym dziełem historycznym, lecz także zapisem życia człowieka szczególnego – odważnego, silnego i odznaczającego się niesamowicie głęboką wiarą. Biografia Jeremiasza pokazuje, iż był on wielkim mężem, który pomimo kolejnych ataków ze strony rodaków, nie odwrócił się od Boga, lecz robił wszystko, by Izraelici wrócili na drogę Przymierza. Niestety jego czas naznaczony był zupełnym upadkiem Jerozolimy. Ludzie ówcześni byli zepsuci i pyszni, w czym utwierdzała ich dotychczasowa historia Narodu Wybranego, pełna interwencji Boga. To właśnie na ich skutek Żydzi zaczęli uważać, że nie grozi im żadne niebezpieczeństwo, a przypominającego im o konieczności wypełniania praw Jeremiasza traktowali z wielką niechęcią.