Patriotyzm w dzisiejszych czasach - jak być patriotą we współczesnym świecie?

Patriotyzm młodym ludziom kojarzy się przede wszystkim z poświęceniem i bohaterską postawą ich dziadków podczas II wojny światowej, bądź rodziców w trudnych czasach komunistycznych. Oni, by móc żyć w wolnej Polsce, niejednokrotnie tracili życie lub zdrowie, byli gotowi poświęcić wszystko, co mieli najcenniejszego w imię Polski.

Dziś inaczej patrzy się na takie pojęcia jak naród, honor, ojczyzna czy patriotyzm. Żyjemy w demokratycznym państwie, któremu nie zagraża niebezpieczeństwo rozbioru czy napadu zbrojnego, możemy spokojnie iść do szkoły, pracy, rozwijać swoje zainteresowania. Świat w XXI wieku chce przede wszystkim bawić się, beztrosko spędzać wolne chwile, ewentualnie realizować własne plany zawodowe i marzenia. Zmieniło się poczucie przynależności narodowej, m.in. za sprawą szeroko rozpropagowanego kosmopolityzmu, globalizacji, przejmowania wzorców kultury zachodniej – każdy może czuć się Europejczykiem czy obywatelem świata. Jednak czy słowo „patriotyzm” zachowało jeszcze swój dawny sens –  jako umiłowanie ojczyzny – i czy w ogóle dla młodego pokolenia jest czymś więcej niż wysłużonym sloganem? Dla części osób pojęcie narodu jest pustosłowiem, wyrazem naiwnej tradycji romantycznej, ale nie dla wszystkich. Najlepiej było to widać w trudnych momentach dla naszego narodu jak powódź czy katastrofa smoleńska z 2010 roku – wtedy potrafimy się zjednoczyć, wytworzyć atmosferę zatroskania i umiłowania ojczyzny.

Wbrew pozorom, wydaje się, że trudniej być patriotą dziś niż pół wieku temu. Dlaczego? Właśnie dlatego, że na co dzień nie mamy sytuacji zagrożenia, nie musimy wybierać między ojczyzną a kolaboracją, walczyć z wrogiem – nie jest to patriotyzm narodowowyzwoleńczy – teraz o naszym umiłowaniu ojczyzny świadczą drobne czyny dnia codziennego. O swoim patriotyzmie możemy zaświadczyć jedynie poprzez własną obywatelską postawę – tj. przez udział w wyborach, zaangażowanie w życiu politycznym i społecznym, płacenie podatków, walkę o polepszenie sytuacji najbiedniejszych. Dziś nie walczymy przeciw najeźdźcy, ale przeciw samym sobie, byśmy umieli przedkładać interes narodowy nad swój własny, zwłaszcza ten materialny.

Nasza postawa patriotyczna może wyrażać się choćby w dbaniu o mienie wspólne, uczciwości w stosunku do instytucji państwowych, zachowywaniu tradycji narodowych i pamięci o losach przodków, wywieszaniu flagi w dniu święta państwowego, poprawnym posługiwaniu się rodzimym językiem czy wreszcie – w trosce o dorobek kulturalny i intelektualny narodu. Można zatem powiedzieć, iż wyrażamy patriotyzm poprzez bycie dobrym i uczciwym człowiekiem. Dziś nie potrzeba heroicznych aktów, lecz mozolnego kształtowania charakteru i rozwijania własnej świadomości narodowej, dbania o to, by trud i poświęcenie wcześniejszych pokoleń nie zostały zmarnowane, byśmy byli godni żyć w wolnej Polsce.