Administracja rządowa - definicja i charakterystyka administracji rządowej w Polsce

Administracją rządową nazywa się ten dział administracji, który kierowany jest przez Radę Ministrów i jej poszczególnych ministrów. Regulowana jest artykułem 149 Konstytucji, który stanowi: „Ministrowie kierują określonymi działami administracji rządowej lub wypełniają zadania wyznaczone im przez Prezesa Rady Ministrów”. Zakres działania ministra kierującego działem administracji rządowej określają ustawy.

Polską administrację rządową dzieli się na naczelną, centralną oraz terenową. Administrację terenową nadzoruje w imieniu Rady Ministrów wojewoda. Jest on zwierzchnikiem zespolonej administracji rządowej, która koordynuje, a także zapewnia warunki jej skutecznego działania. Jednocześnie ponosi za nią odpowiedzialność. Terenową administrację rządową tworzą także organy specjalne oraz działający pod zwierzchnictwem starosty kierownicy powiatowych służb, inspekcji i straży.

Organy centralne administracji rządowej zazwyczaj mają formę organów jednoosobowych (np. kierownicy, prezesi, przewodniczący, głowni inspektorzy itp.), zdarzają się jednak organy kolegialne. Organy centralne obejmują swoim zakresem terytorium całego kraju. Organy centralne podlegają organom naczelnym, które są powoływane przez prezydenta.

W skład administracji rządowej poza Radą Ministrów, jej prezesem oraz poszczególnymi ministrami wchodzą także wiceprezesi oraz dodatkowo: przewodniczący Komitetu Badań Naukowych oraz przewodniczący Komitetu Integracji Europejskiej, a także inne centralne organy administracji rządowej wskazane na mocy ustaw.

Pracownicy administracji rządowej zajmują stanowiska polityczne (zależne od aktualnej partii rządzącej) lub cywilne. Cywilni urzędnicy administracji publicznej tworzą korpus służby cywilnej. Powstała ona w celu zapewnienia „zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa w urzędach administracji rządowej”. Podstawą ich działania jest Ustawa o Służbie Cywilnej z 2008 roku. Zwierzchnikiem wszystkich pracowników administracji rządowej jest Prezes Rady Ministrów, czyli premier.