Kultura materialna - definicja, przykłady, charakterystyka

Kulturą danej społeczności nazywamy ogół jej wytworów materialnych i niematerialnych, który powstał jako efekt rozmaitych doświadczeń historycznych. Możemy wyróżnić trzy podstawowe komponenty kultury, są to: kultura społeczna, duchowa i materialna. Dla pełnego, harmonijnego rozwoju kultury jako całości ważne jest, by rozwijały się wszystkie trzy jej elementy.

Cechą wyróżniającą wytwory sztuki materialnej jest przede wszystkim namacalność – rzeczywiste istnienie (w przeciwieństwie do np. religii czy wzorców zachowań społecznych – wytworów kultuy duchowej i społecznej, które są niematerialne). Kultura materialna dotyczy wszelkich przedmiotów, czyli obiektów, które istnieją fizycznie, zarówno będących obiektami użytecznymi, jak i wynikiem twórczości kultury duchowej – np. obraz czy rzeźba.

Należy dodać, że elementami kultury materialnej są również pewne przepisy jak daną rzecz wykonać lub jak się skutecznie czymś zajmować dla najlepszego osiągnięcia oczekiwanego rezultatu. Przykładami takich wytworów kultury materialnej jest receptura produkcji stali, nowoczesne sposoby uprawy roślin, a także przepis na wytworzenie skutecznego leku.
 
Jakie funkcje pełni kultura materialna? Z pewnością główną funkcją tej kultury jest jej praktyczność. Tworzy ona przedmioty codziennego użytku. Wszystko, co możemy zobaczyć wokół nas, a jest wytworem człowieka, jest wytworem kultury materialnej – np. domy, w których może mieszkać człowiek, boiska (ktoś skosił trawę i ustawił bramki), ławki w parku, samochody, budynki użyteczności publicznej, w których człowiek załatwia sprawy związane z funkcjonowaniem w społeczeństwie i wiele innych.
 
Zajmując się kulturą materialną człowieka od razu zauważalny jest fakt, że jest ona swoistym przedłużeniem pozostałych komponentów kultury – przede wszystkim kultury duchowej. Żeby coś mogło powstać z ręki człowieka, musi najpierw pojawić się pewna idea w jego umyśle, a to należy już do sfery kultury duchowej.

Wspomniane budynki są wynikiem namysłu architektów, boiska powstają z uwagi na wiedzę o wpływie sportu na zdrowie, ławki w parku odpowiadają na szeroką potrzebę rekreacji, również są efektem pracy projektantów itd. Wszystkie przedmioty wykonane przez człowieka są efektem jego pomysłu, kultura materialna nie jest więc kulturą samodzielną. Należy jednak pamiętać, że to właśnie wytwory kultury materialnej przetrwają, w momencie gdy kulturę społeczną i duchową danej społeczności przysypie pył historii. Właśnie dzięki materialnym przejawom kultury możemy odkrywać i badać starożytne cywilizacje, po których jedynym śladem współcześnie są stanowiska archeologiczne.