Kultura popularna - wady i zalety

Kultura popularna (inaczej mówiąc kultura masowa lub popkultura) to kultura charakterystyczna dla nowoczesnych społeczeństw rozwiniętych, która  cechuje się masowością, wyraźnym standaryzowaniem, rozwojem w opozycji wobec tzw. kultury wysokiej, a także pewnym spłaszczeniem wartości niesionych dotychczas przez kulturę. Poniżej rozważono wady i zalety tak rozumianej kultury popularnej.

Kultura popularna mogła się rozwinąć tylko w wyniku zmian technologicznych. Popkultura jest skutkiem rozpowszechnienia się najpierw prasy, a potem radia, którego przekaz już w pierwszych latach XX wieku docierał do ogromnej liczby odbiorców. Kolejnymi rewolucyjnymi mediami były telewizja i internet, które w bardzo mocny sposób wpłynęły na rozwój kultury popularnej.

Niewątpliwą zaletą szerokiej ekspansji ogólnie dostępnych mediów jest upowszechnienie kultury, która stała się nie tylko bliska, ale i tańsza. Technologiczny rozwój mediów przyczynił się także do ogromnego przyspieszenia dyfuzji kultury – co można uznać za dużą korzyść – ludzie zaczęli uświadamiać sobie problemy, o których dotychczas nie mieli pojęcia, zmieniło się ich postrzeganie świata.

Z drugiej jednak strony wydaje się, że kultura masowa, poprzez swą popularność i masowość właśnie, ma niestety wiele wad. Po pierwsze – doszło do dużego ustandaryzowania kultury, co przejawia się głównie w podobieństwie form i treści jej wytworów. Po drugie, kulturze masowej zarzuca się antyintelektualizm i nadmierne uproszczenia, co wynika z faktu, że ma ona być dostępna dla każdego, także dla osób najsłabiej wykształconych.
 
Kolejną istotną wadą kultury popularnej jest jej spłaszczenie – sprowadzenie do wspólnego mianownika dóbr kultury, które, jak już wspomniano, mają podobać się wszystkim odbiorcom. Skutkuje to zwykle niską wartością produktów kultury, których celem jednak nie jest osiąganie nowych jakości, ale maksymalizacja sprzedaży i związanych z nią zysków. Już samo określenie „produkt kultury” nawiązuje do masowości jej wytworów, tak jak masowo wytwarza się produkty przemysłowe w fabrykach. Podobnymi cechami charakteryzuje się pojęcie np. przemysłu filmowego.

Warto także wspomnieć o innej wadzie kultury masowej – odwołując się do najprostszych gustów, jest ona nastawiona również na realizację najbardziej podstawowych potrzeb – głównie przyjemności. Nie działa ona tym samym motywująco na swoich odbiorców, nie rozwija ich i nie wpływa na wzrost ich aspiracji poznawczych.
 
Jakkolwiek jednak nie oceniać kultury masowej, faktem jest, że jest ona współcześnie kulturą dominującą. Wiąże się to z chęcią zysku producentów kultury i codziennym znajdywaniem odbiorców wśród milionów ludzi. Wzmocnieniu oddziaływania kultury masowej też w ogromnej mierze służą wszystkie rodzaje mediów.