Nauczanie społeczne Kościoła i katolicka nauka społeczna - definicje, charakterystyka, porównanie

Należy rozróżnić pojęcie nauczania społecznego Kościoła od Katolickiej nauki społecznej, są to bowiem dwa różne zjawiska funkcjonujące w obrębie katolicyzmu.

Społeczne nauczanie Kościoła to zbiór założeń i tez naukowych, związanych z przemianami społecznymi i kulturowymi, zawarty w dokumentach soborowych oraz encyklikach papieskich i w nauczaniu biskupów. Zawiera odniesienia do aktualnych problemów w konkretnej zbiorowości. To postawa Kościoła wobec zagadnień społecznych. Tezy nauczania społecznego Kościoła mają odniesienie w Ewangelii oraz pismach Nowego Testamentu. Z założenia nauczanie społeczne Kościoła miało stanowić odpowiedź na zmiany zachodzące w społeczeństwie w wyniku wyewoluowania filozofii światopoglądowych opartych na marksizmie, takich jak socjalizm i komunizm. Nauczanie społeczne Kościoła odnosi się do kwestii związanych z zagadnieniami dotyczącymi wolności ludzkiej, prawa do życia oraz naturalnej śmierci. Porusza tematykę związaną z odpowiedzialnością jednostki oraz jej sumieniem. Zgodnie z nauczaniem społecznym Kościoła istnieje zarówno sfera duchowa oraz materialna, których egzystencję jednostka musi ze sobą pogodzić.

Katolicka nauka społeczna opiera się na wartościach stałych, wynikających wprost z dogmatów wiary. Zasady te są nienaruszalne. Odnoszą się do kwestii dotyczących całej zbiorowości oraz jej problemów. Zawiera krytykę ideologii wynikających z przemian gospodarczych na świecie oraz industrializacji społeczeństwa. Traktuje człowieka w kategoriach wyjątkowości i indywidualizmu - każda jednostka jest jedyna w swoim rodzaju. Jednocześnie stanowi część grupy społecznej, więc jej pełen rozwój następuje dopiero wówczas, gdy uczestniczy w życiu społeczeństwa.

Wolność to wartość nadrzędna, przysługuje każdej jednostce. Jej rozumienie następuje w wielu wymiarach. Nauczanie społeczne Kościoła wpływa na wolność jednostki poprzez próbę ingerencji w tę sferę. Narzucanie opinii zgodnej z Ewangelią osobie chcącej usunąć dziecko czy też chcącej dokonać aktu eutanazji jest ingerowaniem w jej prawo do wolności sumienia oraz myśli.