Konflikt społeczny - definicja. Przyczyny i rodzaje konfliktów społecznych

W każdym społeczeństwie istnieją grupy różniące się pod względem interesów, oczekiwań i dążeń. W momencie, kiedy dana grupa lub jednostka usiłuje zrealizować swoje własne zamierzenia sprzeczne z celami innych, dochodzi do konfliktu społecznego. Konflikt społeczny jest naturalnym zjawiskiem w demokracji, której siła polega na dyskusji i wypracowywaniu wspólnego stanowiska. Może dojść jednak do sytuacji, podczas której następuje nasilenie konfliktu, a środki jego rozwiązania wykraczają poza ramy określone przez demokratyczne prawo. Wtedy stanowi on wyraźne zagrożenie ładu społecznego.

Przyczynami konfliktu społecznego jest często zróżnicowanie hierarchii wartości w poszczególnych grupach, a także: dysproporcje rozwojowe między grupami, wadliwie funkcjonujący system informacji i inne. Dążenie do uzgodnienia stanowisk, wypracowania wspólnego rozwiązania danej sytuacji powinno być nadrzędnym celem członków danego społeczeństwa.

Możemy wyróżnić kilka rodzajów konfliktu ze względu na dziedzinę życia, której dotyczą. Są to konflikty: kulturowe (gdzie przyczyną są wyraźne różnice między wartościami i stylami życia odmiennych kultur), ekonomiczne (ich przyczyną jest zróżnicowanie posiadania), rodzinno-małżeńskie (w poszczególnych rodzinach), klasowo-warstwowe (przebiegające na styku różnych klas lub warstw).

Ze względu na to, że konflikt jest stałym elementem życia społecznego, wypracowano pewne sposoby rozwiązywania konfliktów, by nie dopuścić do związanych z nim negatywnych konsekwencji społecznych. Najpopularniejsze sposoby to mediacje, negocjacje, arbitraż, sąd oraz głosowanie i wybory.

Skutki konfliktów społecznych mogą być bardzo różne – zależnie od ilości, intensywności konfliktów, jak i od sytuacji panującej w społeczeństwie przed nasileniem konfliktu. Pozytywne skutki to przede wszystkim: dążenie do wypracowania nowych, wspólnych rozwiązań przez strony z pożytkiem dla całości społeczności oraz zmiana społeczna, która w znaczny sposób może poprawić sytuację członków społeczeństwa. Do negatywnych skutków konfliktu społecznego należy zaliczyć osłabienie więzi społecznych, możliwy wzrost poparcia społeczności dla radykałów i populistów, zaburzenie wypracowanego, korzystnego ładu społecznego.