Stan nadzwyczajny - stan wojny - porównanie

Stan nadzwyczajny jest stanem, w którym panuje określony reżim państwowy zmierzający do likwidacji lub też informujący o zagrożeniu płynącym np. z zewnątrz lub z powodu klęski żywiołowej. Tego typu stan gwarantowany jest podstawą prawną określoną w ustawach oraz w konstytucji. 

Stan wojenny jest specyficznym rodzajem stanu nadzwyczajnego i oznacza, że władzę państwową oraz administrację przejmuje wojsko oraz armia. Stan wojenny wprowadzany jest na podstawie realnych zagrożeń wynikających z racjonalnej oceny sytuacji. Powodem wprowadzenia stanu wojennego może być interwencja z zewnątrz np. napaść na państwo lub zamach stanu czy też rewolucja. 

Stan wojny regulowany jest w Konwencji Haskiej w 1907 r. Stan wojny jest instytucją prawną, która za pomocą stanu wojennego reguluje zagrożenie i stosunki wewnątrz państwa. Stan wojny nie oznacza działań wojennych. W Polsce organem uprawnionym do powołania stanu wojny jest Sejm lub Prezydent RP.

Państwo musi zapewniać bezpieczeństwo i niepodległość, musi dbać o suwerenność i nienaruszalność granic a także dbać o dobro obywateli i społeczeństwa, w tym też celu może powoływać stan wojny. 

Dzięki Konwencji Haskiej państwo może wypowiedzieć wojnę innym państwom, jeśli poczuje się zagrożone, może również powołać instytucji stanu wojennego jeśli chce uregulować stosunki wewnątrz kraju. 

W prawie międzynarodowym stan wojny nie oznacza, że państwo prowadzi działania wojenne, jedynie państwo przygotowuje się do ewentualnych działań wojennych. 

Tak więc wprowadzenie stanu wojny zawsze będzie adresowane do jakiegoś obcego państwa, natomiast stan wojenny będzie regulował stosunki wewnątrz kraju. 

Stan nadzwyczajny, jak i stan wojny są zgodne z polską konstytucją, która wyraźnie określa sposoby działania na wypadek pojawienia się takiego problemu. 

Stan wojny w żaden sposób nie wpływa na sytuację wewnętrzną państwa, taki wpływ ma stan wojenny, który normuje działalność wewnątrzpaństwową za pomocą wojskowych procedur. Stan wojny kończy się poprzez zawarcie pokoju, jest to prerogatywa Sejmu. 

Stan wojenny zgodnie z art. 229 może zostać wprowadzony na podstawie zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa, jeśli istnieje ryzyko napaści na Polskę lub jeśli wynika to z umowy międzynarodowej,  w której strona zobligowała się do wspólnej obrony przeciwko agresorowi.