Konwencje - Konwencja z Aarhus (1998) - cel, treść, skutki

Konwencja z Aarhus to właściwie umowa „o Dostępie do Informacji, Udziale Społeczeństwa w Podejmowaniu Decyzji oraz Dostępie do Sprawiedliwości w Sprawach Dotyczących Środowiska”.

Konwencja ta została podpisana 25 czerwca 1998 roku w Aarhus – w Danii – w czasie IV Paneuropejskiej Konferencji Ministrów Ochrony Środowiska. Państwa, które przyjęły konwencję, gwarantują w ten sposób, że społeczeństwo będzie miało dostęp do informacji odnośnie środowiska. Uważa się za nie informacje w formie pisemnej, wizualnej, słownej, elektronicznej lub w innej formie. Informacje te dotyczyć mają stanu elementów środowiska, obejmują porozumienia dotyczące ochrony środowiska, analizy, programy, a także inne dokumenty. W kwestii dostępu do informacji konwencja zakazuje jakiejkolwiek dyskryminacji ze względu na narodowość.

Strony konwencji są zobowiązane również do bezpłatnego udostępniania społeczeństwu informacji w formie elektronicznych baz danych. Jeśli organ państwa odmówiłby obywatelowi wglądu do danych odnośnie środowiska, wówczas obywatel może dochodzić swoich racji na drodze sądowej. Do tego umowa wymaga, aby strony konwencji stworzyły prawo pozwalające obywatelom brać czynny udział w tworzeniu programów, analiz, planów dotyczących środowiska. Takie prawo powinno zawierać unormowane ramy czasowe dla informowania społeczeństwa o określonym procesie decyzyjnym tyczącym się środowiska. Społeczeństwo powinno być dopuszczone do danego programu na wczesnym etapie jego tworzenia, wszystko to po to, aby program był jak najlepszy, skuteczny. W trakcie tworzenia praw dotyczących udziału społeczeństwa w tworzeniu programów, państwo powinno określić zakres obowiązków obywateli mogących brać udział w pracach nad programem.

Do tego umowa z Aarhus mówi o spotkaniach stron konwencji, które są zobowiązane do organizowania spotkań przynajmniej raz na dwa lata. Na tych spotkaniach strony mają dokonywać analizy realizacji konwencji na podstawie okresowych sprawozdań przez nie przekazywanych.

Konferencje stron konwencji są z kolei zwoływane przez Sekretariat Europejskiej Komisji Gospodarczej.