Konflikt - konflikt międzygrupowy - definicja, charakterystyka, przykłady

Konflikt, niezależnie od tego, czy jest to konflikt międzynarodowy, wewnątrzgrupowy czy międzygrupowy i inne, występuje zawsze wtedy, gdy między co najmniej dwoma stronami dochodzi do sprzeczności celów, interesów i wyznawanych wartości. W związku z dynamicznym rozwojem technologii, środków komunikowania i masowego przekazu w ostatnim czasie wydaje się, iż ilość konfliktów w społeczeństwie wzrasta. Jednym z powszechnych rodzajów konfliktów jest konflikt międzygrupowy.

Konflikty międzygrupowe to konflikty, jakie wybuchają między co najmniej dwoma różnymi grupami społecznymi. Przyczyny takich konfliktów są bardzo różne i zależne od danej grupy. Warto tutaj wspomnieć, że każdy człowiek jest członkiem pewnych grup społecznych (nie muszą być one sformalizowane) – jednym ze zjawisk psychologicznych, jakie zachodzą w kontekście grupy, jest przecenianie cech grupy własnej i niedocenianie grupy przeciwnej.

Konflikty międzygrupowe mogą przybierać różne formy. Jeśli chodzi o charakter konfliktu, to wyróżnia się konflikty łagodne (protesty, manifestacje, pisanie petycji i apelów do członków własnej lub przeciwnej grupy itp.), a także konflikty ostre (z użyciem przemocy, broni itp.).

Jeśli chcemy dokonać podziału konfliktów międzygrupowych z uwzględnieniem przyczyn, to wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje konfliktów. Pierwszy z nich to konflikt defensywny, nastawiony na obronę własnej grupy przez ekspansją innych grup, ochronę własnych przywilejów czy interesów. Drugim rodzajem jest konflikt defensywny, który ma na celu wywalczenie nowych praw i przywilejów (dana grupa wcześniej była ich pozbawiona).

Konflikty międzygrupowe można podzielić także ze względu na sposób ich przejawiania się – wyróżnia się wówczas  konflikty jawne i konflikty ukryte. Ze względu na czas trwania wyróżnia się także konflikty długotrwałe (mogą to być np. długotrwałe konflikty międzyklasowe oparte o zróżnicowanie na tle ekonomicznym) oraz konflikty efemeryczne, krótkotrwałe – szybko dochodzi do ich rozwiązania lub dezaktualizacji.

Warto zaznaczyć, że konflikt sam w sobie nie jest sytuacją patologiczną – w zróżnicowanym społeczeństwie nie jest możliwe, by do takich konfliktów nie dochodziło. Ważne jest jednak, by istniały różne sposoby demokratycznego rozwiązywania konfliktów. Może się wtedy zdarzyć, że konflikt będzie inspirującym momentem dalszego rozwoju społecznego.