Kaukaz - Konflikty na Kaukazie - opracowanie

Kaukaz jest krainą historyczną, która w czasie swoich dziejów przynależała do różnych grup etnicznych i narodowości. Mozaika etniczna tego obszaru jest powodem długoletnich konfliktów na tym obszarze, które wybuchły zwłaszcza po upadku ZSRR.

Współczesnymi nam, głównymi powodami konfliktów na Kaukazie jest olbrzymia mieszanka zamieszkujących Kaukaz narodowości, a także dążenie Rosji (wcześniej Związku Radzieckiego) do zdobycia wpływów na tym obszarze. Kaukaz w dużej części należy do Rosji (Kaukaz Północny – Czeczenia, Dagestan), natomiast południowa część Kaukazu należy do trzech niepodległych obecnie republik: Gruzji, Azerbejdżanu i Armenii (kraje te powstały w maju 1918 r., ale 3 lata później zostały wcielone do ZSRR, niepodległość uzyskały ponownie po jego upadku). Na obszarze tych krajów – w Osetii Południowej, Abchazji czy Górskim Karabachu dochodzi często do starć i konfliktów.

Według szacunków etnografów współcześnie na Kaukazie (obszar 440 tysięcy metrów kwadratowych) żyje ponad 28 milionów ludzi o 70 różnych narodowościach (niektóre źródła podają ponad sto narodowości!), warto podkreślić, że są to także narody o różnym pochodzeniu: indoeuropejskim, tureckim, kaukaskim, irańskim i innym. Są to np.: Gruzini, Abchazi, Czerkiesi, Kabardyjczycy, Lezgini, Ingusze, Czeczeni, Ormianie, Kurdowie, Rosjanie, Ukraińcy, Grecy. W przypadku tak wielu narodowości, posługujących się różnymi językami fakt częstych konfliktów staje się smutną koniecznością, każdy z narodów walczy bowiem o własne prawa. Liczne napięcia występują także na linii Gruzja i Azerbejdżan – Rosja. Co więcej, narody te różnią się nie tylko pochodzeniem i językiem – na obszarze tym funkcjonują obecne trzy główne religie świata: islam (szyicki i sunnicki), chrześcijaństwo (różne tradycje i obrzędy), a także buddyzm.

Jak wspomniano, obszar ten należał przez kilkadziesiąt lat do Związku Radzieckiego – polityka narodowościowa tego kraju odcisnęła ogromne piętno na narodach Kaukazu. Władze radzieckie tłumiły wszelkie dążenia niepodległościowe aspiracje do uzyskania autonomii. Ponadto, przy tworzeniu granic administracyjnych w tym obszarze nie stosowano się do podziału etnicznego (był on właściwie ignorowany).

W ostatnich latach istnienia Związku Radzieckiego, na tle gorbaczowskiej pierestrojki, na obszarze Kaukazu zaczęły powstawać liczne organizacje pielęgnujące język i kulturę poszczególnych narodowości, które w późniejszym czasie zaczęły dążyć do niepodległości.

Jednym ze słynniejszych kaukaskich konfliktów końcówki XX wieku był wojna o niepodległość Czeczenii (lata 90.), natomiast w ostatnich latach doszło do konfliktu gruzińsko-rosyjskiego w Osetii Południowej.