System wielopartyjny - definicja, cechy, opracowanie

System wielopartyjny to jeden z rodzajów systemu partyjnego. Zakłada on istnienie więcej niż dwóch partii politycznych, które rywalizują ze sobą o władzę. 

System ten obserwuje się w państwach demokratycznych, gdzie obywatele mogą swobodnie tworzyć rozmaite ugrupowania i zrzeszać się w partie oparte na wspólnej ideologii oraz poglądach. Wielopartyjność oznacza działanie kilku partii w tym samym czasie na arenie politycznej. Mogą one reprezentować zupełnie odmienne stanowiska światopoglądowe, każda z nich przygotowuje własny program wyborczy. Ugrupowania te starują w wyborach i od obywateli zależy dalszy ich los. Zazwyczaj bywa tak, iż jedna partia nie jest zdolna do samodzielnego powołania nowego rządu, nawet w wypadku, gdy zdobyła większość głosów i mandatów. 

Dlatego też w systemie wielopartyjnym dochodzi zwykle do zawarcia tak zwanej koalicji, czyli swoistego porozumienia, sojuszu między ugrupowaniami. Czasami sojusz taki obejmuje tylko dwie partie, ale równie dobrze może być ich więcej. Dopiero koalicja pozwala na stworzenie rządu i realne sprawowanie władzy. 

Należy pamiętać, iż partie, które nie uzyskały zbyt dużej liczby mandatów i nie weszły do koalicji, nadal kontynuują swoją polityczną działalność. Dlatego też sojusznicy nieustannie muszą liczyć się z pozostałymi partiami. System wielopartyjny posiada bardzo ważną i zasadniczą zaletę. Gwarantuje on bowiem wzajemną, wewnętrzną kontrolę. Członkowie poszczególnych ugrupowań sprawdzają siebie nawzajem i oceniają wyniki swojej pracy. Jedna partia cały czas przygląda się drugiej i tak bez końca. Może to poniekąd uspokoić obywateli. 

Poza tym system ten zakłada swoistą otwartość na nowości. Skoro zawierane są sojusze i koalicje, każde ugrupowanie musi się liczyć z koniecznością kompromisu, pokory, przyjęcia nowych założeń i celów. W ten sposób arena polityczna staje się polem komunikacji, debat, kompromisów. A wszystko to służy państwu. Niestety, obserwuje się też wady systemu wielopartyjnego. Okazuje się bowiem, iż członkowie partii nieustannie prowadzą ze sobą polityczną wojnę, są w stanie konfliktów i nieporozumień. Wynika to z odmiennych poglądów i politycznych priorytetów. 

System wielopartyjny można zaobserwować między innymi w Polsce (choć niektórzy twierdzą, iż powoli przekształca się on w dwuipółpartyjny), w Irlandii, Finlandii, Danii, Belgii, Holandii oraz Nowej Zelandii.