Partie polityczne - koterie arystokratyczne - definicja, charakterystyka, przykłady

Partie polityczne są młodymi instytucjami w życiu publicznym. W dziejach partii Max Weber wyróżnił trzy etapy rozwoju współczesnych partii: etap partii koterii arystokratycznych, etap partii klubów politycznych oraz etap współczesnych partii masowych

Etap koterii i klubu to ,,prehistoria’’ partii, zaś właściwa dojrzała postać występuje w organizacji masowej. Powstanie koterii arystokratycznych było pierwszą fazą formowania się partii politycznych. Koterie były to ugrupowania oparte na pochodzeniu z rodów arystokratycznych. Powstawały na przełomie XVII i XVIII wieku w Europie. Charakteryzowały się brakiem ściśle określonych zasad działania i brakiem formalnej organizacji. Były to ugrupowania ludzi skupione wokół konkretnego możnowładcy, bądź rodziny arystokratycznej. Zaczęły kształtować się jako ugrupowania parlamentarne. Charakterystyczne było to, że członkostwo było płynne i ulegało zmianie (polegało głównie na kupowaniu sobie zwolenników za odpowiednia ilość pieniędzy), nie było elementów programu struktury organizacyjnej. Można powiedzieć, że istniał pewien program polityczny, lecz oczywiście nie w dzisiejszym tego słowa znaczeniu. Celem takiej „partii” było zapewnienie wpływów dosyć wąskiej grupie osób, powiązanych rodzinnymi związkami. Pierwsze koterie powstały w Anglii w II połowie XVII wieku - wigowie i torysi. Obie opcje polityczne miały bardzo różne programy. Odmienny był ich stosunek do władzy królewskiej, do angielskiego parlamentu i jego roli. Różniły ich także kwestie wyznaniowe. Te dwie angielskie koterie nie były zjawiskiem trwałym na scenie politycznej, jako, że w XVIII wieku partia torysów uległa rozpadowi. Miała się dopiero odrodzić sto lat później. Podobny los spotkał i wigów. 

W Polsce, arystokratyczne koterie powstały w XVIII wieku. Należała do nich rodzina Czartoryskich, obóz hetmański oraz królewski. Koterie powstały przed uchwaleniem Konstytucji 3 Maja.