Konserwatyzm tradycjonalistyczny, tradycjonalizm - definicja, charakterystyka, przedstawiciele

Konserwatyzm tradycjonalistyczny powstał w XVIII w. za sprawą Josepha de Maistre, filozofa żyjącego w latach 1753-1821. Konserwatyzm tradycjonalistyczny – jak każdy konserwatyzm – starał się pielęgnować wartości, które uważał za najwyższe: rodzina, naród i wiara. Oprócz tego konserwatyści tradycyjni próbowali wrócić do świata i porządku sprzed rewolucji francuskiej.

Rewolucja francuska obaliła stary porządek i przyczyniła się do marginalizacji uświęconych wcześniej wartości i ideałów. Rewolucja jest największym wrogiem konserwatystów tradycjonalistycznych. Cywilizacja porządku i idealności to cywilizacja sprzed 1789 r., tak uważają konserwatyści tradycjonalistyczni. Konserwatyzm tradycjonalistyczny odwołuje się do tych pojęć, które zanegowała rewolucja francuska. Doniosłość rewolucji francuskiej sprawiła, że stary porządek został obalony raz na zawsze, bezpowrotnie.

De Maistre widział świat w barwach monarchii. Konserwatyzm tradycjonalistyczny atakował liberałów i rewolucjonistów, którzy byli uosobieniem radykalnych i nieokiełznanych zmian, które prowadziły do upadku starych wartości. De Maistre i jego zwolennicy zdali sobie z czasem sprawę, że nie uda im się przywrócić starego ładu. Czas przedrewolucyjny jest już martwy, postanowili więc iść na ugodę i weszli w sojusz z innymi konserwatystami.

Nadzieją dla konserwatyzmu tradycjonalistycznego był kongres wiedeński w latach 1814-1815, który miał za zadanie przywrócić dawny ład i harmonię. De Maistre był zwolennikiem monarchii dziedzicznej, którą uważał za dar od Boga. Dążył do zniszczenia idei rewolucji francuskiej, do przywrócenia surowego prawa i silnej monarchii, która nie ugięłaby się pod pręgierzem liberałów i rewolucjonistów.

Badacze myśli konserwatywnej bardzo często powołują się na wyjątkowość konserwatyzmu tradycjonalistycznego. Dla wielu tylko ten rodzaj konserwatyzmu jest konserwatyzmem prawdziwym. Inne zaś, takie jak konserwatyzm ewolucyjny, są po prostu przebranym liberalizmem.

Przez wszystkie lata istnienia konserwatyzmu tradycjonalistycznego jego przedstawiciele dążyli do odbudowy władzy królewskiej. Królestwa były symbolem starych praw i zasad rządzących Europą. W sojuszu z wiarą, religią i Kościołem, konserwatyści tradycjonalistyczni starali się pozyskać zwolenników i zawrócić bieg czasu.

Z jednej strony nurt ten postrzegany jest jako nurt wywrotowy, nurt dekadencki, który nie potrafi pogodzić się ze zmianą świata, z drugiej zaś jest symbolem, ostoją i gwarantem porządku, który sprawdził się na przestrzeni kilku wieków.

Joseph de Maistre był wybitnym filozofem i myślicielem, jednak jego myśl, chociaż kultywowana dzisiaj, nie znajduje zbyt wielkiego entuzjazmu. Badacze podkreślają, że konserwatyzm tradycjonalistyczny miał charakter tymczasowy, był po prostu reakcją na pewien powstały w Europie problem, niestety nie zdołał tego problemu rozwiązać i sam stanął na marginesie zapomnienia.

De Maistre pozostawił po sobie ogromną spuściznę, którą kontynuowali m.in. Klemens Metternich czy generał Franco.