Konserwatyzm - Margaret Thatcher - poglądy, reformy i polityka „Żelaznej damy”

Urodzona 13 października 1925 r., Margaret Thatcher była premierem Wielkiej Brytanii i wybitnym politykiem. Z wykształcenia prawnik, Thatcher zasłynęła jako twarda i nieugięta antykomunistka, która w radykalny sposób rozprawiała się ze strajkującymi górnikami. Jej radykalna polityka sprawiła, że zyskała przydomek – „Żelazna dama”.

W sprawach gospodarczych cechował ją liberalizm ekonomiczny, który później przyjął nazwę thatcheryzmu. Thatcheryzm to konserwatywne ujęcie polityki Wielkiej Brytanii, korzystał z myśli konserwatywnej i neoliberalnej. Dodatkowo wspierał się monetaryzmem, czyli myślą ekonomiczną, w której bada się wpływ polityki pieniężnej na dochód narodowy.

Thatcheryzm stał się jednym z wielu oblicz neokonserwatyzmu, łączył więc liberalizm w gospodarce z konserwatywnym ujęciem polityki społecznej. Podstawą thatcheryzmu była Biblia, która stanowiła moralną i duchową ostoję dla każdego człowieka.

Thatcher ograniczyła ingerencję państwa w gospodarkę i odrzuciła keynesowskie pojęcie państwa. Zwracała uwagę, że państwo opiekuńcze nie spełnia swojej roli, że prowadzi do upadku wartości i ambicji obywateli. Margaret Thatcher jako jedyna spróbowała wyciągnąć Wielką Brytanię z kryzysu za pomocą idei wolnego rynku. Państwo miało jedynie pilnować finansów publicznych. Do tego celu posłużyć jej miała również polityka monetaryzmu. Państwo według Thatcher winno dbać o porządek i pokój.

Przyczyniła się do wzrostu wpływu i znaczenia Wielkiej Brytanii na świecie. Efektem działań Margaret Thatcher był ogromny wzrost gospodarczy, zmniejszenie podatków i wyprowadzenie gospodarki z recesji. Rozwinął się dzięki temu sektor prywatny. Mimo wzrostu bezrobocia udało się utrzymać wysoki poziom gospodarczy, a bezrobocie z czasem zaczęło stopniowo maleć.

Wielu badaczy zastanawia się, dlaczego Thatcher się udało, dlaczego rozpoczęła ona udane reformy. Otóż Thatcher otwarcie przyznała się do swoich inspiracji myślą ekonomiczną Friedricha Hayeka.

Thatcher zyskała tyleż zwolenników co i przeciwników, do dnia dzisiejszego toczą się spory o efekty jej polityki. Wielu ludzi zarzuca jej autorytaryzm i zniszczenie polityki socjalnej. Wielu też obawiało się skutków gospodarczych zmian wprowadzonych przez Margaret Thatcher. Niektórzy twierdzą też, że Thatcher była marionetką w okresie zimnej wojny i narzędziem do walki z ZSRR. Lewica zarzuca Margaret Thatcher bezwzględne tłumienie nastrojów społecznych i pacyfikację manifestacji górniczych.

Dla innych Thatcher jest symbolem prawdziwego liberalizmu gospodarczego, idei wolnego rynku i tego, czego oczekuje się od państwa, czyli aby nie mieszało się do spraw gospodarczych. Korzystanie w ekonomii ze szkoły austriackiej przyczyniło się do wzrostu gospodarczego, Thatcher znalazła zatem wielu naśladowców.