Hipokrates - biografia, życiorys

Hipokrates urodził się ok. 460 r. p.n.e. Pochodził z rodziny Asklepiadów, w której umiejętności medyczne były przekazywane z ojca na syna. Kiedy nabył już podstawowe umiejętności udał się w podróż, aby nadal się doskonalić. Był w Egipcie, Libii, Azji Mniejszej oraz w krainie Scytów. Podczas swojej wędrówki spotykał się z różnymi przypadkami, co nie tylko pozwalało mu sprawdzić umiejętności, ale także znacznie poszerzało jego horyzonty.

Z czasów kiedy Hipokrates żył i działał zachowało się wiele pism lekarskich. Weszły one w skład tzw. „Corpus Hippocreateum”, czyli zbioru około siedemdziesięciu (niektóre źródła podają liczbę 53) dzieł datowanych na tamten okres. Kwestią sporną jest ile z nich zostało tak naprawdę napisanych przez Hipokratesa. Badacze mają pewność co do  „Aforyzmów” (np. „Lekarz ma tylko jedno zadanie: wyleczyć chorego. Jaką drogą tego dopnie, jest rzeczą obojętną”) oraz „Prognoz koskich” (zawarta została tutaj suma wiedzy lekarskiej, jaką dysponowała starożytność).

Do Hipokratesa na stałe przylgnęło określenie „ojca medycyny”. To od jego postaci nazwana została przysięga zawierająca zasady etyczne, którą składają lekarze (przysięga Hipokratesa). Jednakże jej autorem wcale nie jest lekarz z Kos. Autorami tekstu byli jego uczniowie należący do kręgu pitagorejczyków. Natomiast etykę lekarską znano już w odległych czasach. Sformułowanie jej podstawowych zasad przypisuje się Imhotepowi, czyli pierwszemu medykowi, który pojawia się w jakichkolwiek źródłach pisanych.

Wkład Hipokratesa w rozwój medycyny jest nie do przecenienia. To on zaczął stosować racjonalne metody badania chorób. Nie rozpatrywał ich w kategoriach kary od bogów lub innego zjawiska nadprzyrodzonego. Dokładnie badał etiologię każdego zjawiska, by potem móc opierać się na sprawdzonych przypadkach. Hipokrates uważał zdrowie chorego za najwyższą wartość. Wprowadził także zasadę „primum non nocere” („po pierwsze nie szkodzić”). Jego metodą leczenia było wspieranie naturalnych procesów zdrowienia. To on zaczął rozpatrywać takie zjawiska jak ciepło, zimno oraz światło słoneczne jako mogące pomóc w procesie powracania do zdrowia. Także jemu przypisuje się pierwsze rehabilitacje oraz balneoterapie (wykorzystywanie wody w różnej temperaturze do leczenia dolegliwości). Hipokrates zajmował się również protetyką, o czym świadczyć mogą opisane przez niego amputacje, protezy oraz to, że wprowadził obuwie korygujące wady stóp.

„Ojciec medycyny”, co ciekawe, nie zajmował się tylko typowymi praktykami lekarskimi. Interesowała go również ludzka psychika. To on jest autorem podziału temperamentów na sangwiniczny, choleryczny, flegmatyczny i melancholiczny. Jego działalność obejmowała także zwalczanie przesądów, które narosły wokół poszczególnych chorób. Natomiast jako środki zapobiegawcze kolejnym dolegliwościom proponował dietę i higienę.

Hipokrates z Kos zmarł ok. 370 r. p.n.e. w Larysie, mieście położonym w środkowej Grecji. O jego życiu wiadomo naprawdę niewiele, natomiast, co najważniejsze, zachowała się jego wiedza na temat medycyny, która później stała się bazą dla innych ją praktykujących.