Ludwik Jagiellończyk - władca Królestw Węgier i Czech - biografia

Ludwik Jagiellończyk urodził się w dniu 1. lipca roku 1506 w Budzie i był jednym synem panującego wówczas na Węgrzech oraz w Czechach Władysława II Jagiellończyka i jego trzeciej małżonki, Anny de Foix.

Ludwik był wcześniakiem, urodził się o wiele szybciej, niż przewidywali to królewscy medycy i prawdopodobnie cudem przeżył poród. Od początku lekarze nie wróżyli mu zbyt długiego życia (wątłe zdrowie), roztropności (problemy z psychiką, częściowe upośledzenie), a także posiadania licznego potomstwa. Matka Ludwika w wyniku komplikacji poporodowych i gorączki połogowej zmarła po około miesiącu.

Pomimo niesprzyjających rokowań odnośnie kariery politycznej swojego syna, król Władysław II starał się za wszelką cenę zapewnić mu prawo do sukcesji po swojej śmierci. Udało mu się to ostatecznie 4. lipca roku 1508, kiedy to w Szekesfehervarze za zgodą szlachty małoletni Ludwik został koronowany na przyszłego króla Węgier. Podobną ceremonię powtórzono 11. marca roku 1511 w Pradze, zapewniając mu ponadto ojcowską sukcesję w Czechach. Oprócz praw do korony Władysław II zadbał również o intratne małżeństwa swoich dzieci – jeszcze przed narodzeniem Ludwika zawarł on z domem Habsburskim kontrakt na zaślubiny swojego, mającego wkrótce przyjść na świat, syna z jedną z wnuczek panującego cesarza niemieckiego, Maksymiliana I. Wszystkie te postanowienia zostały dodatkowo wzmocnione podczas zjazdu wiedeńskiego w roku 1515, kiedy to cesarz formalnie adoptował Ludwika. Do zaślubin nieletnich Ludwika Jagiellończyka i Marii Habsburżanki doszło w dniu 22. lipca roku 1515.

W roku następnym, 13. marca 1516, zmarł król Władysław II Jagiellończyk i wówczas Ludwik został oficjalnie samodzielnie panującym władcą Królestw Węgierskiego i Czeskiego. Jednak z powodu niedostatecznego wieku nowego króla postanowiono wybrać panującą w jego imieniu Radę Regencyjną, w której skład, po długotrwałych sporach, weszli ostatecznie: Jerzy Hohenzollern (kuzyn), Tomasz Bakocz (arcybiskup ostrzyhomski) i Jan Bornemisza (burgrabia budziński) – do regencji nie dopuszczono m.in. najbliższego krewnego Ludwika, stryja Zygmunta I Starego, króla polskiego oraz wpływowego wojewody siedmiogrodzkiego Jana Zapolyi. W Czechach rządy w imieniu małoletniego króla sprawować miała tzw. Rada Koronna złożona z Zygmunta I Starego oraz cesarza Maksymiliana I, który od roku 1515 był jego prawnym opiekunem.

W życiu prywatnym Ludwik Jagiellończyk (zgodnie zresztą z pierwszą diagnozą medyków) zachowywał się często niezrozumiale i ekscentrycznie. Do porządku dziennego musieli przejść dworzanie nad królewskimi wybrykami w stylu obnoszenia się ze swoją nagością podczas wizyt w jego komnatach. Dziwne zwyczaje nastoletniego króla dobrze ilustruje cytat: „Im dalej król rośnie w latach, tym bardziej głupieje. Ma on zupełnie zdeprawowane obyczaje i u tych, co z nim żyją na dworze, nie ma najmniejszego szacunku ani poważania”.

Nieudolne i krótkie panowanie Ludwika Jagiellończyka zakończyło się jego śmiercią w roku 1526 w bitwie z Turkami pod Mohaczem. Będąc jednak precyzyjnym – władca nie zginął stricte na polu bitwy raniony przez jednego z przeciwników, ale – według niektórych przekazów – w czasie chaotycznego odwrotu po przegranej bitwie, podczas przeprawy przez strumień Csele, przygnieciony przez swojego wierzchowca na stromym zboczu.