Śmierć Mao Zedonga - nowe Chiny

Śmierć Mao Zedonga w 1976 roku zainicjowała nową epokę w dziejach Chin. Przewodniczącym KC został Hua Guofeng zaufany człowiek Mao Zedonga, który pod naciskami generałów przyczynił się do  odsunięcia od władzy „Bandy Czworga”, czyli skrajnie lewicowych  działaczy Komunistycznej Partii Chin (KPCh) z wdową Mao Zednoga na czele. Jiang Qing została aresztowana i w 1981 została skazana na śmierć. Wyrok zmieniono na dożywocie.

W 1977 Deng Xiaoping objął stanowisko wicepremiera. Miejsce Hua Guofenga zajął Hu Yaobang.  Deng Xiaoping był zwolennikiem odejścia od założeń „rewolucji kulturalnej” i opowiadał się za reformami w Chinach. Pod koniec 1978 roku premier zapoczątkował nową strategię rozwoju gospodarczego. Zaczął od przyznania pierwszeństwa rolnictwu nad przemysłem ciężkim i lekkim. Ekonomicznie ożywił wieś poprzez zlikwidowanie kołchozów oraz przydzielenie ziemi gospodarstwom rodzinnym. W ten sposób stopniowo przechodził do nowoczesnej gospodarki towarowej.

Modernizacja przedsiębiorstw polegała na uzyskaniu przez nie pewnej samodzielności gospodarczej. W Chinach funkcjonowały przedsiębiorstwa zagraniczne, dla których utworzono uprzywilejowane regiony dla realizacji inwestycji zagranicznych. Przemysł ciężki należał niemal w całości do państwa, natomiast w przemyśle lekkim pojawiły się formy własności spółdzielczej. Rozwinęła się również drobna własność prywatna. W latach 80- tych nastąpiło przekształcenie Chi, które z eksportera surowców zmieniły się w eksportera wyrobów włókienniczych.

Obok reform gospodarczych, zmieniona została polityka zagraniczna. W latach 80- tych Chiny otworzyły się na świat, nawiązując stosunki dyplomatyczne z USA oraz normalizując stosunki z ZSRR
W 1989 roku zmarł Hu Yaobang, który był identyfikowany z rozwojem politycznym Chin. Jego śmierć przyczyniła się do protestów studentów na pekińskim placu Tian`anmen. Studenci domagali się reform politycznych, demokratyzacji życia publicznego i walki z korupcją. Przez władzę owe protesty były odczytane jako antysocjalistyczne.

Deng Xiaoping nie zgodził się na jakiekolwiek ustępstwa i w związku z tym wprowadził w Pekinie stan wyjątkowy. W nocy z 3 na 4 czerwca 1989 do Pekinu wjechały czołgi oraz wojsko z karabinami maszynowymi krwawo rozprawiając się z protestującymi studentami. Ciężko oszacować wiarygodną liczbę ofiar. Według różnych informacji śmierć poniosło od 500 do 5 tyś. osób, a rannych zostało od 7 tyś. do 10 tyś.

Pomimo tych wydarzeń Chiny kontynuowały rozwój gospodarczy, który uczynił z Chin w 2006 roku trzecią gospodarkę świata. W 1993 roku zwiększyła się prywatyzacja przedsiębiorstw, co jednak nie dało pełnej wolności rynkowej ani tym bardziej politycznej. Prywatyzacja nie oznaczała zniesienia monopolu partyjnego. Tempo wzrostu gospodarczego doprowadziło do konfliktu społecznego pomiędzy warstwami bogatymi a biednymi, miastami a wsiami.
Pomimo tych napięć system polityczny Chin zachował stabilność.