Cesarz Oktawian August - ciekawostki, biografia, pryncypat, podboje

Zostawiam Rzym marmurowy, a otrzymałem ceglany.

Gdyby jego ojciec posłuchał ostrzeżeń znajomego astrologa, który radził mu rzucić nowonarodzone dziecko psom na pożarcie, historia Europy potoczyłaby się inaczej. Tak się jednak nie stało i Gaius Octavius Thurinus, pod innym imieniem i bogatszy w doświadczenia, zapisał się w dziejach jako pierwszy cesarz Imperium Rzymskiego.

Tym, co umożliwiło mu wkroczenie na scenę wielkiej polityki było pokrewieństwo z Juliuszem Cezarem (Oktawian był wnukiem jego siostry), który wyznaczył go w przedwcześnie zrealizowanym testamencie na swego następcę.

Od 44 r. p.n.e. Oktawian uczestniczył w walkach z przeciwnikami i zabójcami wuja. W międzyczasie wprowadził swe wojska do Rzymu i zmusił senat do przyznania mu godności konsula. W 43 r. p.n.e. zawarł z konsulem Markiem Antoniuszem i bogatym patrycjuszem Markiem Lepidusem triumwirat, który w przeciwieństwie do pierwszego, uznał senat. Trzej mężowie usunęli politycznych przeciwników, pozbawiając ich stanowisk i ostatecznie złamali groźbę konfliktu z zabójcami Juliusza Cezara, pokonując ich armie pod Filippi.

Drugi triumwirat przetrwał zaledwie do 36 r. p.n.e., kiedy to Oktawian odebrał afrykańskie prowincje Lepidusowi i zerwał kontakty z Markiem Antoniuszem, pochłoniętym romansem z Kleopatrą VII i umacnianiem jej wpływów w Egipcie. Uznanie przez niedawnego sojusznika syna Kleopatry i Juliusza Cezara - Cezariona, za pełnoprawnego spadkobiercę poprzedniego dyktatora doprowadziło do wojny, w wyniku której Kleopatra i Marek Antoniusz, po klęsce w bitwie pod Akcjum, popełnili samobójstwo. Cezariona, Oktawian skazał na śmierć, a Egipt uczynił rzymską prowincją, pieczętując swoją pozycję jedynego legalnego następcy Juliusza Cezara.

W 29 r. p.n.e. Oktawian przeforsował wprowadzenie cenzusu politycznego, pozwalającego mu obsadzić senat swymi poplecznikami. Dwa lata później, 16 stycznia 27 r. p.n.e., senatorowie przyznali mu tytuł Augustus, co formalnie czyniło go pierwszym cesarzem Rzymu. Znając wrodzoną niechęć obywateli Wiecznego Miasta do autorytarnych rządów, Oktawian starał się podtrzymywać złudzenia ustroju republikańskiego.

W ciągu kolejnych dwudziestu pięciu lat skupił w swoich rękach wszystkie najważniejsze tytuły państwowe: w 23. roku powierzono mu władzę nad wojskiem i urzędy cenzora oraz trybuna ludowego. Po śmierci Lepidusa w 12 r. p.n.e. zastąpił go na stanowisku Pontifex Maximus, najwyższego kapłana. W 2 r. p.n.e. senat uczcił go, nadając mu tytuł Ojca Ojczyzny.
Zmarł w 14 r. n.e. pośmiertnie, uznano go za boga.

Oktawian August zreformował armię, dzieląc ją na formacje, w zależności od funkcji i miejsca stacjonowania. Powołał elitarne oddziały pretorianów, pełniących funkcję strażników porządku publicznego i bezpieczeństwa wewnętrznego Rzymu. Zreformował system podatkowy i ustanowił fundusze, zbierane w konkretnym celu, zapewniając tym samym zaplecze finansowe swym działaniom.

Usunął także Zgromadzenie Ludowe. Prowadził politykę prorodzinną, walcząc z nierządem i cudzołóstwem, nagradzając zaś wielodzietność. Za jego panowania powstało wiele świątyń i miejsc kultu, wzrosła ranga religii i kapłanów.