Zygmunt Stary - polityka zagraniczna (1506-1525) - geneza hołdu pruskiego

Rosnąca pozycja Polski i Litwy na arenie międzynarodowej sprawiła, że Zygmunt Stary i Zygmunt August zainteresowali się sprawami Czech i Węgier, Turcji i Zakonu Krzyżackiego, a także Inflant. Zygmunt I Stary obejmując tron polski w 1506 r., próbował poukładać problemy wynikające ze stosunków z Habsburgami.

Habsburgowie byli politycznym rywalem dynastii Jagiellonów w Europie i popierali Zakon Krzyżacki, przeciw Polsce. W 1513 r. wielki mistrz zakonny zawarł sojusz z Moskwą i skierował swoje siły przeciw Polsce. Zygmunt Stary zmienił sytuację polityczną na zjeździe wiedeńskim w 1515 r., gdzie za cenę znacznych ustępstw udało się nakłonić zakon krzyżacki do obowiązków lennych wobec Polski.

W 1511 r. wielkim mistrzem został Albrecht Hohenzollern, siostrzeniec króla polskiego. Jego polityka zakonu była jasna - uniezaleznienie się od wpływów Rzeczypospolitej. Wywołało to wojnę pomiędzy Polską a Zakonem w latach 1519-1521 r. i była to ostatnia wojna z zakonem w historii. W Niemczech wzrastał luteranizm, który stopniowo przenikał do Prus i osłabiał politykę zakonu. Albrecht Hohenzollern złożył Zygmuntowi Staremu propozycję sekularyzacji tj. zeświecczenia ziem pruskich zakonu. Miały się one w ten sposób stać świeckim księstwem protestanckim rządzonym przez dynastię Hohenzollernów.

W 1525 r. wielki mistrz zakonny jako książe Prus, złożył Zygmuntowi hołd lenny w Krakowie. Albrecht Hohenzollern zgodnie z tradycją miał zasiadać w senacie polskim i otrzymywał pensję od króla. W zamian za ten układ, zakon mial składać hołd lenny i wspomagać militarnie Rzeczypospolitą. Prusy zakonne zostały przekształcone w księstwo pruskie, a Albrecht Hohenzollern przyjął luteranizm.