Wojna chińsko-japońska - początek wojny chińsko-japońskiej (1937)

Wojna chińsko-japońska rozpoczęła się w roku 1937, aby znaleźć swój finał dopiero w roku zakończenia II Wojny Światowej - 9 września. W historiografii funkcjonuje także pod nazwą drugiej wojny chińsko-japońskiej. Wojnę wywołała Japonia, w której od lat trzydziestych XX wieku ogromną popularność zyskało hasło Azja dla Azjatów, jak również nastroje analogiczne do tych panujących w Niemczech, a prowokowanych przez Hitlera - przeświadczenie o własnej wyższości i prawie do zagarniania nowych terenów dla rasy panów. Chiny były dobrym terenem dla realizacji tych zamierzeń - azjatycki kraj, targany podziałami, a więc stanowiący łatwy łup. Walka o władzę toczyła się pomiędzy rządem Czang Kaj-Szek, a komunistami Mao Zedonga.

Politykę antykomunistyczną Japończycy zapowiedzieli już w pierwszej połowie lat trzydziestych.
7 lipca armia japońska sprowokowała Chińczyków, zajmując obszar w pobliżu mostu Marco Polo, na co odpowiedziano atakiem. Oficjalnie Japonia uznała ów atak za pretekst do wywołania wojny. Dodatkowo zarówno dyplomacja, jak i media stosowały retorykę, typową dla propagandy nazistowskiej - podawanie nieprawdziwych informacji i zrzucanie winy na drugą stronę. Japonia wciąż powtarzała frazę o chęci pokojowego rozwiązania konfliktu z Chinami, a jednocześnie mówiła o konieczności obrony japońskich obywateli.

Na przełomie sierpnia i lipca armia japońska zajęła Pekin. Po tym wydarzeniu Czang Kaj-Szek musiał podjąć bardziej zdecydowane działania. Już ostatniego dnia lipca wygłosił orędzie do narodu, w którym stwierdzał, że nie ma co liczyć na pokój i walka jest nieunikniona. Dysponował wówczas armią liczącą dwa miliony żołnierzy - wydawałoby się zatem, że bardzo dużą. Niestety ilość nie szła w parze z jakością - byli to żołnierze kiepsko uzbrojeni, część z nich nie miała faktycznego, dobrego przeszkolenia wojskowego. Nawet, gdy stan uzbrojenia się poprawiał (pożyczki i dostawy od Stanów Zjednoczonych, jak i państw europejskich), to nie potrafiono wykorzystać w pełni możliwości nowej broni (ponownie na przeszkodzie stanęło przeszkolenie żołnierzy). Japończycy byli armią karną, wyszkoloną, o dużych umiejętnościach bojowych. Zwłaszcza wyraźnie będzie to widoczne na przykładzie lotnictwa - na tym polu Chińczycy nie mogli zupełnie mierzyć się z Japończykami.

Między 9 a 12 sierpnia Japończycy zdobywali Szanghaj, po czym podjęli dalszą ofensywę. Początkowo nie mieli wielkiej armii - jej liczebność wzrosła w pierwszych miesiącach do 300 tys. żołnierzy, zatem mniej od armii chińskiej, broniącej Szanghaju (300-400 tys. żołnierzy miało bronić miasta, z czego poległo ok 200 tys.).

Chińczycy byli dość zdeterminowani do walki, a to dzięki poczuciu tożsamości narodowej. Mieli także są sobą poparcie polityków europejskich - nawet Niemiec, które przecież zawarły układ  z Japonią (dotyczył on jednak antykomunistycznego sojuszu wyłącznie). Japonia w 1937 roku była osamotniona na arenie międzynarodowej.