Sąsiedzi Polski w okresie rozbicia dzielnicowego

Proces decentralizacji władzy i rozbicia dzielnicowego nie był specyfiką jedynie polskiego państwa średniowiecznego. Podobne perturbacje były udziałem, w stuleciach wcześniejszych bądź współczesnych, innych państw zachodnich i środkowoeuropejskich. Z powodu słabej organizacji aparatu państwowego ówczesne monarchie narażone były bowiem na szereg komplikacji.

Państwo czeskie od wieku X znajdowało się w strefie wpływów cesarstwa niemieckiego, co miało niekorzystny wpływ na zabiegi centralizacyjne. W XII wieku Władysławowi II udało się przywrócić jednowładztwo, jednak cena, jaką za to musiał zapłacić, była zbyt wysoka. Tytuł królewski, który władca ten otrzymał w roku 1158, spowodował znaczący wzrost wpływów niemieckich i doprowadził do niepokojów w kraju. Władca, nie mogąc uwolnić się spod pieczy Sztaufów, abdykował z tronu i zasilił opozycję. Waśni dynastyczne i wewnętrzna rywalizacja książąt systematycznie wykorzystywane były przez cesarza, który w roku 1182 oderwał od Czech Morawy, a kilka lat później przyznał biskupowi praskiemu uprawnienia księcia rzeszy (zrównał go z władcami czeskimi). Lepsze czasy dla Czechów nastać miały za panowania Otokara I i Otokara II. Następca tego ostatniego,...