Witold Gombrowicz „Ferdydurke” - charakterystyka nauczycieli

Gombrowicz jest dwudziestowiecznym, polskim autorem, którego dzieła wpisują się w nurt prozy awangardowej. W jego dziełach nie brakuje groteski, humoru i nonsensu. Akcja powieści „Ferdydurke” ma miejsce w trzech miejscach: w szkole, w domu Młodziaków oraz na dworze Hurleckich. Każde miejsce służy ośmieszeniu pewnego absurdu. 

Poprzez umieszczenia akcji powieści w szkole Gombrowicz pragnie ukazać, jak bardzo współczesne mu realia są odległe szlachetnym zamierzeniom. Autor pokazuje skostniałość instytucji, jaką jest szkoła. Uczniowie nie rozwijają się w szkolnych murach, są zmuszeni akceptować światopogląd nauczycieli, a ich zdanie traktować jako własne. 

Przyjrzyjmy się bliżej sylwetkom nauczycieli. Profesor Pimpko jest typowym „belfrem klasycznym”. Jego powierzchowny wygląd - profesor jest mały, chudy i łysy, a na jego nosie umieszczone są binokle - może mylić. Jednak profesor doskonale radzi sobie z niesfornymi uczniami. Manipuluje nimi, narzuca swoje zdanie, na siłę narzuca im bycie ciągle niedojrzałymi, naturalnymi, chłopięcymi… Tym samym przypina im gębę czystości i skromności. Ten proces nosi miano „upupiania”, czyli systematycznego pozbawiania uczniów ich poglądów i narzucania własnych. To profesorowi Pimpko Józio zawdzięcza powrót do szkoły.

Warto zatrzymać się nad sylwetką nauczyciela polskiego. Profesor Bladaczka to chudy belfer o ziemistej cerze, nie potrafiący zapanować nad klasą. Jego lekcje są tendencyjne, jedyne, czego profesor wymaga od uczniów to powtarzania za nim suchych frazesów. Myślenie nie jest wskazane ani punktowane, wprost przeciwnie - uczniowie, którzy przeciwstawiają się zdaniu profesora, są besztani. Pomiędzy dzwonkiem rozpoczynającym lekcję, a drugim, wybawiającym profesora od problemu prowadzenia jej, Bladaczka uparcie powtarza: „A zatem dlaczego Słowacki wzbudza w nas zachwyt i miłość? […] Hm... dlaczego? Dlatego, panowie, że Słowacki wielkim poetą był!”

Kolejnym profesorem charakteryzującą się biernością i ignorancją jest nauczyciel łaciny. Choć zafascynowany językiem, który ma przekazać uczniom, nie potrafi w tych ostatnich rozbudzić ducha pragnienia nauki i pogłębiania znajomości przedmiotu. 

Dyrektorem szkoły jest Piórkowski. Jest on zachwycony gronem pedagogicznym, z którym współpracuje. Bierne postawy nauczycieli gwarantują, że uczniowie nie rozbudzą w sobie pragnienia dążenia do prawdy, a ich nieporadność gwarantuje, że żadne uczniowskie inicjatywy nie mają racji bytu.