Stefan Żeromski „Siłaczka” - charakterystyka porównawcza Stasi Bozowskiej i Pawła Obareckiego

Stasia Bozowska i Paweł Obarecki to główne postaci noweli Stefana Żeromskiego „Siłaczka”. Początkowo bohaterowie mają wiele cech wspólnych, które wraz z upływem czasu i rozwoju akcji  ostatecznie ukazują prawdziwe cechy ich charakterów, różniące się od siebie diametralnie.

Stasia jest młodą kobietą, bardzo ubogą, co odzwierciedla się w jej zawsze niemodnym i niezbyt dobrze dopasowanym ubiorze. Jej powołaniem życiowym jest pomoc innym – początkowo chce zostać lekarzem, lecz kiedy trudne warunki materialne nie pozwalają jej na to, wybiera edukację i nauczanie, w którym widzi szansę rozwoju dla społeczeństwa oraz zwiększenia komfortu ludzkiego życia. Stasia jest postacią bardzo silną i zdeterminowaną, zdolną do poświęceń w imię swoich ideałów. Jest postacią na wskroś pozytywistyczną – skoncentrowaną na utylitaryzmie i służbie w interesie społeczeństwa, również kultywującą działanie i aktywizm. Jej oddanie i determinacja nie pomagają jej jednak w spełnieniu marzeń, ponieważ zapada na gruźlicę i w krótkim czasie umiera. Niewątpliwie jednak oddaje wielką przysługę swoim uczniom, otwierając ich oczy na leżące w ich zasięgu możliwości i tym samym zmieniając ich życie.

Paweł początkowo również wydaje się przęjęty pewnego rodzaju misją. Jako student medycyny pragnął także poświęcić swoje życie w służbie ludziom, przeciwstawiając się presji z zewnątrz i konsekwentnie starając się realizować swoje zamierzenia oraz ideały. Podobnie jak Stasi, nie przeszkadzała mu w tym bieda. Jednak po pewnym czasie okazał się człowiekiem słabym, podatnym na wpływy i zbyt wrażliwym, by móc rzeczywiście zaprowadzić modyfikacje w zastanym społeczeństwa.

Bohater początkowo pracuje prawie za darmo i kładzie wielki nacisk na rozpowszechnianie zasad higieny, lecz gdy spotyka się ze sprzeciwem elity obrzydłowskiej, jego siła okazuje się niewystarczająca do realizacji zamierzeń. Paweł skupia się wobec tego na zarabianiu pieniędzy, zapominając o ciężkiej sytuacji swych podopiecznych i w końcu o swych ideałach. Świadczy to o słabości jego charakteru, któremu do prawidłowego funkcjonowania potrzebne jest poczucie bycia docenienionym, które płynie z zewnątrz.

Postacie „Siłaczki” reprezentują ten sam światopogląd, który zostaje w ich przypadku inaczej potraktowany przez wypadki rzeczywistości oraz psychiczne uwarunkowanie obojga bohaterów. Bez wątpienia Stasia jest tutaj postacią godną naśladowania, lecz również Pawła nie można nazwać bohaterem negatywnym – mężczyzna nie jest człowiekiem złym, lecz zwyczajnie słabym.