Aleksander Puszkin - ogólna charakterystyka twórczości

Aleksander Puszkin (1799-1837) to pisarz żyjący w pierwszej połowie XIX wieku w Rosji. Jest to  czołowy przedstawiciel rosyjskiego romantyzmu, znany poeta, prozaik i dramaturg. Należy zwrócić uwagę na okoliczności wychowania oraz rozwoju twórczego pisarza. Otóż sytuacja w Rosji na początku XIX wieku jest podobna do sytuacji w Europie Zachodniej. Despotyzm, cenzura, wszechobecny dozór policyjny oraz niczym nieograniczona władza cara utrudniały życie obywateli. Puszkin, po odbyciu edukacji, rozpoczął twórczość od publikacji krótkich, satyrycznych utworów na tematy polityczne. Poważniejsze dzieła (jak „Eugeniusz Oniegin”) powstały na emigracji. Życie Aleksandra Puszkina ma wiele cech typowej biografii romantycznej – warto wspomnieć o śmierci pisarza, która ma bardzo romantyczny charakter; Puszkin zginął od kuli w pojedynku. Pojedynek ten miał miejsce, ponieważ honor żony poety został naruszony.

Zarys twórczości Puszkina: poeta w pierwszej fazie twórczości tworzy wiersze krytykujące despotyzm i absolutyzm. Z tytułu warto wymienić odę „Wolność” (1817) czy wiersz „Do Czaadajewa” (1818). Po opublikowaniu poematu „Rusłan i Ludmiła” (1820), inspirowanego bajronizmem, Puszkin emigruje do Petersburga. Na emigracji publikacja liryk tj. „Sztylet” czy „Więzień” zapowiada wydanie większego dzieła. Poeta przez ponad siedem lat przygotowuje powstawał poemat dygresyjny „Eugeniusz Oniegin” (wydany w całości w 1833). Dzieło to opowiada o losach samotnego, nieprzystosowanego do otaczającej go rzeczywistości romantyka. W tym samym okresie Puszkin pisze cykl nowel oraz cykl „małych tragedii”.    W ostatniej fazie twórczości powstają powieści, np. „Dama pikowa” (1834) oraz poematy historyczne; „Córka kapitana” (1836) czy „Jeździec miedziany” (1837)

Na rosyjskiej arenie literackiej Puszkin pełni podobną rolę jak w Polsce Mickiewicz – jest uważany za twórcę rosyjskiego języka literackiego. Znana jest przyjaźń obu twórców. Ponadto zasługi Puszkina dla romantycznej literatury rosyjskiej są nieocenione, jego twórczość utorowała drogę innym wielkim rosyjskim powieściopisarzom, jak Dostojewski czy Tołstoj.