Leopold Staff - biografia, życiorys

Wybitny twórca XX wieku, piszący na przestrzeni kilku epok – Leopold Staff. Patron i mistrz Skamandrytów. Jeden z największych klasyków literatury polskiej.

Jest synem lwowskiego cukiernika. We Lwowie studiuje prawo, a następnie filozofię i romanistykę. W tym okresie współpracuje z krakowskim czasopismem „Młodość” (1898-99). Potem będzie także pisał dla „Lamusa” (1909-1913) i „Museiona” (1911-1913). Od 1900 r. wchodzi w skład zafascynowanej literaturą lwowskiej grupy Płanetnicy. Na początku XX w. przebywa we Francji i Włoszech. W okresie od 1909 do 1914 r. pracuje nad redakcją biblioteki „Symposion”. Wojnę spędza w Charkowie, a po jej zakończeniu przyjeżdża do Warszawy. Tu publikuje swe teksty w licznych czasopismach (m.in. w „Tygodniku Ilustrowanym”, „Kurierze Warszawskim”, „Gazecie Polskiej”, „Masce”) i sam prowadzi, nie bez współudziału Stefana Żeromskiego oraz Wacława Berenta, „Nowy Przegląd Literatury i Sztuki”. Zasiada w Zarządzie Związku Literatów Polskich, jest wiceprezesem Polskiej Akademii Literatury (od 1934 do 1939), należy do Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy Polskich. W czasie II wojny światowej pozostaje w Warszawie, gdzie prowadzi wykłady na tajnym uniwersytecie. Potem na kilka lat wyjedzie do Krakowa, by powrócić raz jeszcze do stolicy w 1949 r., gdzie pozostanie już na zawsze. Po śmierci zostaje pochowany na Powązkach.

Spuścizna literacka Leopolda Staffa jest świadectwem zmieniających się tendencji literackich. Wyraźnie możemy wyodrębnić w niej kilka etapów o różnej poetyce. Tak też – debiutancki tom poezji zatytułowany „Sny o potędze”, z 1901 r., stanowi wyraz młodopolskich fascynacji nietzscheanizmem. Warto jednak zauważyć, iż prócz modnej dekadenckiej maniery, niewiary oraz zniechęcenia w tomie pojawiają się także treści zaczerpnięte z dionizyjskiego witalizmu (chociażby tekst „Kowal”). Podobnie akcenty znajdują się w zbiorach: „Dzień duszy” (1903) oraz „Ptakom niebieskim” (1905).

Kolejny etap to zwrot w stronę klasyki. Tom „Gałąź kwitnąca” (1908) to powrót do tematyki antycznej. W tekstach Staffa uwidacznia się poszukiwanie lżejszej formy wyrazu, dążenie do wyważonego ideału, który zagwarantuje artyście miano najwybitniejszego klasyka XX wieku. Jednym z etapów tego okresu będzie poezja przepojona duchem franciszkanizmu. W latach 30. pod wpływem oddziaływania grupy Skamander warsztat poetycki Staffa zyskuje na świeżości głównie dzięki wprowadzeniu mniej wyszukanej tematyki oraz uproszczeniu formy. Za najdojrzalsze warsztatowo uważa się tomy poetyckie powstałe po wojnie: „Martwą pogodę” (1946), „Wiklinę” (1954), „Dziewięć muz” (1958).

Staff to także poliglota. Tłumaczył teksty z języka greckiego, francuskiego, włoskiego, niemieckiego i łaciny. Jest wreszcie autorem dramatów: „Skarb”, „Godiwa”, „Igrzysko”, „Wawrzyny”, „To samo”, „Południca”.