Ateizm - co to jest ateizm? Definicja, pojęcie, przedstawiciele. Ateizm mocny i ateizm słaby

Słowo ateizm, chociaż ostatecznie uformowało się we Francji, pochodzi od greckiego określenia „atheos” i pierwotnie oznaczało „bezbożność”. Już w V w. rozumiano je jako „zerwanie z bogami”, ale daleko było mu do dzisiejszego sposobu jego rozumienia. W kolejnych wiekach uchodziło za obelgę i nikt dobrowolnie nie określał siebie mianem ateisty. Jego postrzeganie zmieniło się w XVIII w., kiedy to zaczęło dotyczyć niedowierzania w „monoteistycznego abrahamowego boga”.

Przez długi czas trwały rozważania istoty ateizmu. Filozofowie i myśliciele zarzucali temu terminowi brak ścisłości. Przede wszystkim wykazywali, że dotyczy ono także noworodków, które siłą rzeczy nie mają pojęcia o boskich istotach (Paul d’Holbach – francuski encyklopedysta). Dlatego zaistniała konieczność uściślenia pojęcia ateizmu. Dzisiaj wyróżniane są dwa główne jego nurty – ateizm silny i ateizm słaby. Pierwszy dotyczy światopoglądu, który kategorycznie odrzuca istnienie jakichkolwiek bogów. Natomiast drugi opiera się na mnogości bóstw i religii. Ktoś może wierzyć w Boga Abrahama i odrzucać istnienie bóstw greckich – właśnie taką postawę określa się mianem słabego ateizmu. Wydzielono także dwie inne odmiany ateizmu – ukryty i zadeklarowany. Pierwszy wywodzi się z nieświadomości, a drugi jest już w pełni zdeklarowanym światopoglądem.

W 1972 r. Goparaju Ramachandra Rao (indyjski myśliciel) opublikował swą książkę pt.: „Pozytywny ateizm”. Promował w niej konkurencyjne wobec religii podejście do świata. Ten rodzaj ateizmu ma za zadanie promować pozytywne wartości obecne w wielkich systemach religijnych, ale odrzucać przy tym wiarę w Boga.

Kościół katolicki od początku swego istnienia walczy z wszelkimi formami ateizmu. Jednak największe natężenie tych działań przypadło na czas I Soboru Watykańskiego (1869-1870). Krytyka opierała się przede wszystkim na przekonaniu, że rozum pozwala na poznanie Boga. Nastawienie Kościoła wobec ateizmu zmieniło się po Soborze Watykańskim II (1962-1965). Zarówno Jan XXIII, jak i Paweł VI, chociaż głosili konieczność odrzucenia światopoglądu ateistycznego przez chrześcijan, zachęcali do współpracy z nimi w życiu społecznym. Mieli świadomość tego, iż ateiści, pomimo braku wiary w Boga, pragną kierować się w życiu tymi samymi wartościami, które obecne są w życiu chrześcijan.

Ateizm jest pojęciem niezwykle rozbudowanym, co jest owocem długotrwałych polemik między myślicielami. Dzieli się on na wiele mniejszych i większych prądów, znajdujących zwolenników w różnych miejscach świata. Statystyki podają, że dzisiaj za ateistów uznaje się 2-3% populacji świata. Należy jednak pamiętać o tym, iż największy ich odsetek żyje w krajach rozwiniętych. W Polsce, według szacunków, liczba ta wynosi 10% społeczeństwa.