Nabożeństwo ekumeniczne - co to jest nabożeństwo ekumeniczne? Definicja, cechy, opis

Ekumenizm to ruch działający w obrębie Kościoła chrześcijańskiego. Jego celem jest przywrócenie jedności (zlikwidowanie granic) w obrębie wszystkich odłamów chrześcijaństwa, które przecież na początku były jednym wyzwaniem, wywodzącym się z Apostolskiego Kościoła.

Za cechę charakterystyczną ruchu ekumenicznego należy uznać specyficzny (pozytywny) sposób budowania pojednania. W procesie tym nie uwzględnia się dzielących różnic, lecz próbuje się zaakcentować to, co wspólne i najważniejsze.

Nabożeństwa ekumeniczne odprawia się zazwyczaj w intencji zjednoczenia chrześcijan, chociaż często odbywają się także w sprawach uniwersalnych – takich jak modlitwa o pokój na świecie, poprawa sytuacji rodzin itp. Istnieją również specjalne okoliczności, które powodują, że członkowie odrębnych Kościołów chrześcijańskich spotykają się w jednej świątyni. Są to głównie ważne wydarzenia, za które ludzie chcą dziękować Bogu lub prosić o miłosierdzie dla ofiar (jeśli stało się coś postrzeganego negatywnie).

Celebracja nabożeństw ekumenicznych przybiera najczęściej formę liturgiczną danego obrządku. Jeśli np. luteranie zapraszają do swojego zboru wyznawców innych nurtów chrześcijaństwa, to goście muszą uszanować tradycję i poglądy gospodarzów. Jednak wśród zaleceń Kościoła znajduje się takie, które akcentuje potrzebę odpowiedniego doboru modlitw. Nacisk kładzie się przede wszystkim na teksty z Pisma Świętego podejmujące tematy wspólne (niezależnie od różnic między poszczególnymi odłamami). Restrykcyjne przepisy dotyczą także duchownych biorących udział w nabożeństwie ekumenicznym. Muszą oni pamiętać o nałożeniu odpowiednich szat, co jest regulowane głównie przez pozycję zajmowaną przez nich w Kościele. Podczas takiego nabożeństwa często wygłaszanych jest kilka kazań – czynią to przedstawiciele każdego nurtu chrześcijaństwa. Ważne jest to, by uwzględniać w nich to, co wspólne i nie akcentować różnic.

Może wydawać się, iż nabożeństwo ekumeniczne jest równoważne z mszą świętą. Jednak mylenie tych pojęć wydaje się niestosowne. Różnice doktrynalne między poszczególnymi odłamami chrześcijaństwa są tak wielkie, że odprawienie wspólnej mszy nie jest możliwe. Katolików udział w takim spotkaniu nie zwalnia z niedzielnego obowiązku uczestnictwa w mszy. Dlatego też Kościół zaleca, by nie organizować ich właśnie w ten dzień.

Genezy nabożeństw ekumenicznych należy dopatrywać się w rozwoju ruchu ekumenicznego, którego początki przypadają na rok 1894, kiedy to papież Leon XIII ogłosił nowennę o powrót braci odłączonych do Kościoła katolickiego. Początkowo ekumenizm przybierał formy spontaniczne, gdyż brakowało niezwykle ważnych regulacji prawnych. Niektóre źródła podają, iż pierwsze nabożeństwa ekumeniczne odbyły się w 1897 r. Właśnie wtedy Leon XIII w encyklice „Satis cognitum” zarządził, by w intencji pojednania chrześcijan modlono się przez 9 dni w okresie między Wniebowstąpieniem a Niedzielą Pięćdziesiątnicy. Obecnie spotkania takie odbywają się dosyć często – okazjami są modlitwy wypraszające ogólne dobra (ważne w każdej wspólnocie) oraz ważne wydarzenia (zarówno pozytywne, jak i negatywne). Natomiast na pamiątkę zarządzenia Leona XIII ustanowiony został tydzień modlitw o jedność chrześcijan, który ma miejsce każdego roku między 18 a 25 stycznia.

Nabożeństwa ekumeniczne budzą wśród licznej części wiernych mieszane uczucia. Bardziej konserwatywni członkowie poszczególnych Kościołów widzą w nich wręcz zagrożenie dla swojej tożsamości i religii. Jednakże sam fakt, iż popiera je wielu wybitnych teologów i przedstawicieli Kościoła (czynił tak m.in. Jan Paweł II) świadczy o tym, że są to spotkania niezwykle ważne.