Dyktatura proletariatu - pojęcie, charakterystyka, przykłady

Dyktatura proletariatu jest pojęciem związanym z filozofią marksistowską, jest to forma rządzenia, ustanowiona po rewolucji proletariackiej. Pierwszym etapem jest rewolucja, po niej następuje dyktatura. Dyktatura proletariatu rozumiana jest jako przejęcie efektów i środków produkcji państwowej przez robotników. Proletariat inaczej klasa robotnicza w myśl filozofii marksistowskiej obala dyktaturę burżuazji i wprowadza swoje rewolucyjne postulaty. 

Marks uważał, że przejęcie środków produkcji przez klasę robotniczą jest wymogiem bez którego zdobycze rewolucji nie utrzymają się. Po rewolucji według Marksa nastąpić miało formowanie się władzy robotniczej. Obalona burżuazja zgodnie z marksistowską filozofią powinna zostać całkowicie usunięta, bezkrwawo jednak w przypadku oporu można zastosować przemoc. Marks uważał, że przykładem dyktatury proletariatu może być Komuna Paryska, zryw rewolucyjny Paryżan. Marksizm nie do końca wyjaśnia znaczenie pojęcie dyktatury proletariatu, robi to dopiero Włodzimierz Lenin, który rozwija tą koncepcję. 

Lenin zbarbaryzował tą koncepcję doprowadzając ją niemalże do absurdu i przekształcając w terror polityczny. Lenin był ostro krytykowany przez innych marksistów za takie postrzeganie dyktatury proletariatu. Po śmierci Lenina, władzę w ZSRR przejął Józef Stalin, który całkowicie zmienił pojęcie dyktatury proletariatu, rozumiejąc go jako przyzwolenie na terror i eliminację burżuazji i inteligencji. 

Dyktatura proletariatu w ostatecznym rozrachunku stała się zwyczajną dyktaturą. 

Marksizm nie do końca przedstawiał założenia dyktatury proletariatu, toteż najczęściej była ona rozumiana jako przemoc wobec pozostałych klas społecznych. 

Dyktatura proletariatu oznaczała przejęcie władzy przez klasę robotniczą, co w konsekwencji miało doprowadzić do zniszczenia kapitalizmu. Partie komunistyczne bardzo chętnie korzystały z tego typu argumentacji usprawiedliwiając swój terror i reżimową politykę. 

Dyktatura proletariatu upadła wraz ze śmiercią Lenina, który rozwijając koncepcję Marksa pozwolił by Stalin zbarbaryzował ją do reszty. 

Marks zwraca uwagę, że dyktatura proletariatu miała być tylko formą przejściową między kapitalizmem a ostatecznym socjalizmem. Socjalizm według Marksa miał zatriumfować. Marks nie przedstawił jednak sposobu przebiegu takiej dyktatury, dopiero Lenin wyciągnął z niej wnioski, że można to zrobić jedynie za pomocą użycia przemocy. 

Represje wobec burżuazji, klasy bogatej i inteligencji przybrały na sile w Związku Radzieckim i rozpowszechniły się na całą wschodnią Europę. 

Władze w krajach bloku socjalistycznego przejęły partie komunistyczne, które zaczęły realizować politykę leninizmu a w konsekwencji stalinizmu doprowadzając do krwawych ofiar. 

Dyktatura proletariatu stała się jedynym pojęciem, które nie do końca zostało zdefiniowane przez samych jego twórców - Marksa i Engelsa, toteż późniejsi kontynuatorzy myśli marksistowskiej tacy jak Lenin czy Trocki popadali w straszne skrajności, zmieniając oblicze doktryny marksistowskiej.