Bizancjum - kultura, sztuka i nauka w Cesarstwie Bizantyjskim

Cesarstwo Bizantyjskie zachowało przez ponad tysiąc lat ciągłość ustroju, tradycje cesarstwa rzymskiego i etos chrześcijański. Kultura bizantyjska zawierała w sobie element kultury antyku, była godnym spadkobiercą starożytnej Grecji i doskonale łączyła z antykiem kulturę chrześcijańską. Wspaniała architektura, plastyka, obrazy, mozaiki i freski. Historyczne piśmiennictwo, teologiczne traktaty, wniosły ogromny wkład w rozwój kultury chrześcijańskiej. Wiele lat po upadku cesarstwa bizantyjskiego, zachodnia Europa wzorowała się na administracji i wojennym rzemiośle zaczerpniętym z Bizancjum.

Cesarstwo Bizantyjskie to przede wszystkim sztuka, której natchnieniem był religia chrześcijańska, począwszy od budowli, poprzez obrazy i na literaturze skończywszy. „Umiejscowienie” Bizancjum na mapie Europy, korzystnie wpływało na rozwój sztuki, można więc było zaobserwować tutaj wpływy zarówno europejskie w tym greckie i rzymskie, jak i wpływy wschodnie, orientalne, przyniesione wraz z napływem ludności azjatyckiej. Kazania, liturgie chrześcijańskie, bogate piśmiennictwo religijne stanowiło większość literatury bizantyjskiej. Głównym atutem sztuki bizantyjskiej jest pismo i literatura.

Bizancjum przyjęło filozofię grecką i rozwijało ją w duchu chrześcijańskim. Najsłynniejszą budowlą bizantyjską jest Hagia Sophia czyli kościół Mądrości Bożej znajdujący się w obecnym Stambule. Bizancjum, w kontakcie z wschodem jak i zachodem, doskonale rozwijało naukę, a w szczególności astronomię, matematykę i logikę. Ogromny wpływ na filozofię bizantyjską miała myśl filozoficzna Greków. Cesarstwo Bizantyjskie kultywowało przejęte dawne wzorce. Religia, którą wyznawano w Bizancjum do dzisiaj istnieje na obecnych terenach, prawosławne cerkwie do dzisiaj są wspaniałym reliktem epoki bizantyjskiej. Wśród wielkich pisarzy i uczonych wypada wymienić Focjusza Wielkiego, Romana Melodos czy Chorycjusz z Gazy. Rozwój kultury i sztuki bizantyjskiej to zasługa przede wszystkim położenia. Bizancjum oddzielało świat orientalny od zachodniej Europy. Przenikające się nawzajem (czasem sprzeczne ze sobą) nurty wpływały pozytywnie na rozwój szkolnictwa, sztuki i nauki.

Zasługą cesarstwa jest również rozwój handlu, ceramiki i prawa handlowego. Według niektórych badaczy, cała cywilizacja bizantyjska jest podwaliną prawosławia. Prawosławny nurt w religii chrześcijańskiej przetrwał właśnie dzięki cesarstwu, które kultywowało ten odłam na swoim terytorium. Różnice między prawosławiem, a kościołem rzymskokatolickim wynikają z czysto historycznych implikacji, których efekt obserwujemy do dzisiaj. Bizantyjscy historycy wykazali się wspaniałym talentem pisarskim dzięki czemu zachowało się wiele tekstów historycznych i tłumaczeń filozoficznych z greki.