Polityka zagraniczna ZSRR w okresie międzywojennym

Lata 30-te XX wieku były okresem intensywnych akcji dyplomatycznych wszystkich krajów europejskich. Wiązało się to z dojściem do władzy Hitlera w Niemczech oraz coraz bardziej agresywną polityką w regionie. Wszystko to mogło doprowadzić do nowego konfliktu. Dlatego też zaczęły tworzyć się powoli sojusze międzynawowe mające charakter obronny.

Rosja Sowiecka na samym początku swego istnienia bardzo blisko współpracowała z Republiką Weimarską, następczynią Cesarskich Niemiec. Nie powinno to nikogo dziwić zważywszy na fakt, że w to dzięki niemieckiemu wsparciu udało się Leninowi dotrzeć do Rosji i przejąć w niej władzę. 16 kwietnia 1922 we włoskiej miejscowości Rapallo podpisano obustronny układ niemiecko-rosyjski. W myśl jego postanowień oba państwa zrezygnowały z odszkodowań wojennych. Ponadto Niemcy zyskały możliwość szkolenia swoich wojsk na poligonach w Rosji. Było to pierwsze wyraźne naruszenie traktatu wersalskiego, już w niespełna trzy lata po jego podpisaniu. Sowieci zaś otrzymali możliwość korzystania z części nowych rozwiązań technologicznych oraz współprace gospodarczą. Nie trzeba było czekać na dalsze gesty mające na celu zacieśnić współprace pomiędzy obydwoma państwami. W 1926 podpisano tzw. układ berliński, który zapewniał o przyjaźni i nieagresji.

Zmiana nastąpiła wraz z dojściem Hitlera do władzy i powstaniem III Rzeszy, pierwszego w historii państwa nazistowskiego. Nastąpiło pogorszenie się wzajemnych relacji wynikające z faktu zwalczania się obu ideologii. Nazistowskie Niemcy nie kryły swej niechęci do rządów komunistycznych. Dlatego też Rosja Sowiecka zwróciła się w stronę państw zachodniej europy będąc w opozycji w stosunku do Niemiec. Dnia 25 lipca 1932 roku podpisano układ o nieagresji z Polską, który w niedługim czasie przedłużono do 1945 roku. Niewątpliwym sukcesem ZSRR na arenie międzynarodowej było przyjęcie tego kraju do Ligii Narodów 18 września 1934 roku. Wzajemna walka i niechęć pomiędzy ideologią nazistowską, a komunistyczną ujawniły się podczas wojny domowej w Hiszpanii w latach 1936-1939. ZSRR udzieliło poparcia, oraz pomocy zbrojnej organizacjom skrajnie lewicowym, natomiast hitlerowskie Niemcy wsparły nacjonalistą - na czele z generałem Franco. Wydawało się, że nic nie jest w stanie nawet na chwilę połączyć dwóch, wzajemnie się wykluczających ideologii, jednak bardzo szybko twierdzenie takie uległo weryfikacji.

Po przejęciu urzędu ministra spraw zagranicznych przez Wieczesłwa Mołotowa polityka sowiecka uległa całkowitej zmianie. Powrócono do koncepcji współpracy pomiędzy obydwoma krajami, która zaowocowała podpisaniem paktu Ribbentrop-Mołotow. Wydarzenie owo miało miejsce 23 sierpnia 1939 roku. Mimo, że oficjalnie był to pakt o nieagresji to jednak tajna klauzula dołączona do dokumentu dzieliła tak naprawdę Europę na poszczególne strefy wpływów. Niemożliwe porozumienie pomiędzy wrogimi obozami stało się faktem, chęć zyskania nowych terenów była ważniejsza od ideologii, przynajmniej tym momencie. Podpisanie porozumienia pozwoliło Niemcom bezkarnie zaatakować Polskę 1 września 1939. W niedługim czasie, bo już 17 września, dokonała tego także Rosja sowiecka, łamiąc tym samym wcześniejsze umowy podpisane z Rzeczpospolitą. 28 września 1939 po raz kolejny zweryfikowano układ niemiecko-rosyjski, weryfikujący podział łupów.

II wojna światowa stała się faktem, a ZSRR w pierwszych dniach wojny, dzięki umiejętnie prowadzonej polityce, tylko na niej zyskała. Następne lata pokazały, że Rosja Sowiecka potrafi się także doskonale odnaleźć w roli jednego z państw alianckich. Tym samym zostając jednym z największych zwycięzców po zakończeniu konfliktu.