Czarna Afryka - ekspansja islamu (VII-XV w.)

Już od VII wieku, od czasów pierwszej masowej ekspansji Arabów na świat śródziemnomorski po śmierci proroka Mahometa, cała Afryka Północna została nierozerwalnie związana z islamem i jego wyznawcami. Jednak o ile wybrzeża opanowane były przez muzułmanów, o tyle wnętrze Czarnego Lądu przez długi czas pozostało niezbadane i zdominowane przez lokalne wierzenia plemienne.

Pierwszym symptomem tworzenia się zaawansowanej państwowości w głębi Afryki było pojawienie się już w VIII wieku Ghany na terenie dzisiejszego Sudanu. Kontakty handlowe oraz powstanie regularnych szlaków kupieckich łączących arabskie wybrzeża z Ghaną, z której sprowadzano głównie niewolników, złoto oraz sól, zaowocowały w niedługim czasie niejako przeniesieniem haseł islamu na południe. Kiedy w roku 1077 Ghana została tymczasowo podbita przez wojska Almorawidów, wiara w Mahometa i jego objawienia zakrzewiła się tak bardzo, iż w po odzyskaniu przez nich pełnej niepodległości, zdecydowali się oni jednak przyjąć islam jako swoją religię państwową. 

W XIII wieku Ghana została podporządkowana przez nową siłę państwową w głębi Afryki, czyli Mali – organizację plemienną, na której czele stał wódz Sundżata. Kiedy w następnym stuleciu Mali znajdowało się u szczytu potęgi, na dwory tamtejszych władców chętnie ściągano uczonych oraz kupców arabskich, a razem z nimi ideały i teologię islamu, który w tym czasie zakorzenił się w Mali na stałe. Podobna sytuacja miała miejsce w momencie, kiedy Mali w XV wieku zostało podbite w państwo Songhaj. Jego władcy oprócz przejęcia kontroli nad bogatymi złożami afrykańskiego złota oraz kontrolą handlu saharyjskiego, stali się także gorącymi krzewicielami wiary w Mahometa, narzucając swoje poglądy siłą sąsiednim słabszym plemionom wyznającym pierwotny animizm.