Królestwo Polskie - Represje po powstaniu styczniowym (polityczne, gospodarcze i społeczno-kulturalne)

Mimo wszelkiej wiary w odrodzenie Polski, podsycanej faktem odniesienia kilku sukcesów na froncie wojskowym oraz wiarą w pomoc państw zachodnich, takich jak Francja czy Wielka Brytania, ostatecznie powstanie styczniowe upadło, nie przynosząc Polakom pożądanych zmian. Wręcz przeciwnie, zbrojne powstanie przeciwko carowi przekreśliło wszelkie szanse na dobre stosunki między Imperium Rosyjskim a podległym mu Królestwem Polskim. Po tych wydarzeniach car postanowił maksymalnie zniwelować autonomię Polski, zresztą odebrał jej również nazwę, zmieniając ją na Kraj Nadwiślański.

Zlikwidowano odrębny budżet, którym dotychczas zarządzało Królestwo Polskie (nastąpiło to w roku 1866), czy też zamknięto Szkołę Główną w Warszawie (miało to miejsce w 1869 roku), który szybko zastąpiono uniwersytetem rosyjskim. Zresztą władze carskie podjęły się intensywnej rusyfikacji tych ziem. Wydano zakaz prowadzenia działalności oświatowej i kulturalnej w języku polskim, zastąpiono go również w urzędach i szkołach językiem rosyjskim.

Zemsta cara nie mogła ominąć również Kościoła katolickiego oraz unickiego, które czynnie wspomagały Polaków w ich narodowowyzwoleńczej walce. Władze rosyjskie przeprowadziły kasację wszystkich klasztorów w Królestwie Polskim. Nie bez kary pozostały miasta, które chętnie pomagały powstańcom - odebrano im prawa miejskie, co wydatnie przyczyniło się do ich upadku.

Nie można również zapomnieć i o ofiarach ludzkich, które musiały zostać poniesione w wyniku upadku powstania styczniowego. Nie dość, że w samych działaniach insurekcji zginęło dziesiątki tysięcy ludzi (szacuje się, że około 30.000 powstańców), to jeszcze na zakończenie owych działań władze rosyjskie wydały rozkaz stracenia około 400 osób, kolejnych 700 wcielono do armii carskiej, a następnych kilkanaście tysięcy (liczbę tę szacuje się na wysokości 38.000 ludzi) zesłano na Syberię, gdzie mieli żyć i pracować w ciężkich warunkach klimatycznych. Duża część szlachty z pogranicza polsko-ukraińskiego została przesiedlona na inne tereny. Skonfiskowano także około 1.600  szlacheckich majątków ziemskich, z których część przekazano w ręce rosyjskich oficerów.

Innym ważnym skutkiem upadku powstania styczniowego był fakt zaistnienia w polskim społeczeństwie świadomości o beznadziejności prowadzenia wszelkich działań wojennych mających na celu odzyskanie niepodległości przez ich ojczyznę. Nie dość, że wielki wysiłek całego społeczeństwa, które zaangażowało się w walkę z zaborcą nie przyniósł pożądanych efektów, to jeszcze na dodatek likwidacji uległa autonomia Królestwa Polskiego. Wszystko zdawało się przegrane.