Konflikt ZSRR - Jugosławia (1948)

Na powojenny konflikt pomiędzy ZSRR a Jugosławią złożyło się kilka czynników, do których należy zaliczyć:
- zbyt niezależną politykę J. B. Tito od Moskwy. Przywódca jugosłowiański nie miał zamiaru być wykonawcą rozkazów Stalina, a jego partnerem.
- zbytnią otwartość działania J.B. Tito. ZSRR tworząc komunistyczne struktury w państwach, które później miały znaleźć się w obrębie rosyjskiej strefy wpływów zwracało baczną uwagę na pozory. Stalinowi zależało bardzo na fasadach demokracji i zachowaniu przykrywki, jakoby to ludność danego kraju dawała faktyczne poparcie komunistom. Tito od samego początku otwarcie zwalczał ideologię mu przeciwstawną, co najmocniej się ujawniło w czasie trwania wojny i zachowania wobec czetników. Dołożył wszelkich starań, aby całkowicie ich zlikwidować. Ostatecznie państwa zachodnie poparły Tito, ale sposób działania był zbyt różny od stalinowskich zasad, żeby mógł zyskać poparcie Moskwy.
kwestię Albanii. W latach 1944 - 1948 miała miejsce jak najściślejsza współpraca pomiędzy Tito a Hodżą (przywódca Albanii), która korzeniami sięgała czasów wojennych i udzielania wsparcia komunistom albańskim przez partyzantów Tito. Wsparcie było kontynuowane po zakończeniu wojny, zwłaszcza w sferze gospodarczej. Stalin obawiał się, że Albania zostanie wchłonięta przez Jugosławię.
- zawarcie powojennych układów z Czechosłowacją oraz Polską. Stalin uważał taką politykę zagraniczną za zbyt samodzielną.

W związku z powyższymi przyczynami, Moskwa słała do Belgradu ostrzeżenia, mówiące, że taka polityka nie będzie tolerowana. Rzekomo także w Jugosławii mieli być źle traktowani obywatele rosyjscy. Tito zaprzeczał temu, proponując nawet zbadanie sprawy przez specjalnie powołaną do tego celu komisję moskiewską. Stalin się nie zgodził, wcześniej wycofując z terenu kraju swoich dyplomatów. Dnia 28 czerwca, roku 1948 została ogłoszona rezolucja Kominformu, wykluczająca Komunistyczną Partię Jugosławii z szeregów Kominformu. Motywowano to nacjonalizmem jugosłowiańskim, który zastąpił walkę klas, rozwijającym się w kraju podejściem burżuazyjnym oraz zaniechaniem praktykowania zasad marksizmu-leninizmu. Do końca roku 1949 kraje uzależnione od ZSRR zerwały stosunki z Jugośławią.

Podsumowując: konflikt wynikał z samodzielnej polityki J. Broz - Tito, który zarówno propagował, jak i konsekwentnie stosował narodowy komunizm, zatem komunizm uniezależniony od ZSRR.