Uwłaszczenie chłopów na ziemiach polskich - w zaborze pruskim, w zaborze rosyjskim i w Galicji

Państwa, które dokonały rozbiorów, prowadziły na ziemiach polskich politykę mającą na celu maksymalizowanie przede wszystkim korzyści własnych. Efektem tego typu działań było rozbieżne podejście również do kwestii chłopskiej.

Zaborcy pruscy, reprezentujący wysoki poziom rozwoju przemysłowego, dążyli do forsowania zmian jakościowych polskiego, nierentownego rolnictwa. Społeczeństwo stanowe, jakie ukształtowało się na przestrzeni wieków w Polsce, zobowiązywało chłopa do darmowej pracy na polu pana, nie dając możliwości posiadania własności prywatnej ani zmieniania miejsca pobytu. Tego typu reguły nie były do zaakceptowania w systemie kapitalistycznym, gdzie liczy się przede wszystkim wydajność pracy. Planem rządu pruskiego na wyjście z zacofania było szybki uwłaszczenie chłopów oraz doprowadzenie do powstania wielkich gospodarstw rolniczych. W tym celu podjęto szereg zmian w prawie.
I tak w roku 1811 ogłoszono „edykt regulacyjny”, który zakładał, że chłopi mogą nabyć ziemię na własność, jeśli są w stanie zapłacić panu odszkodowanie. Ze względu na wysoki koszt regulacja dotyczyła jednak głównie gospodarzy bogatych. Dwanaście lat później edykt ten rozciągnięty został również na tereny poznańskie....