Tadeusz Mazowiecki - biografia, życiorys

Tadeusz Mazowiecki urodził się 18. kwietnia 1927 r. w Płocku. Jest jednym z głównych inicjatorów i aktywistów okresu transformacji ustrojowej państwa polskiego w 1989 r. Był zarazem ostatnim premierem Polskiej Republiki Ludowej, jak i pierwszym premierem Rzeczpospolitej Polskiej. Do dziś pozostaje jedną z największych ikon zakończonej ostatecznym sukcesem walki o obalenie znienawidzonej przez naród władzy komunistycznej oraz twórcą podstaw i regulacji ustrojonych niepodległej Polski.

Tadeusz Mazowiecki swoją edukację zakończył liceum ogólnokształcącym w 1946 r. – później podejmował jeszcze studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim, ale ich nie ukończył. Nie przeszkodziło mu to stać się z czasem cenionym w całym kraju publicystą i działaczem społecznym. Od początku swojej kariery politycznej reprezentował poglądy najbliższe chrześcijańskiej demokracji – pisał m.in. do „Jutro i Dziś”, „Słowa Powszechnego” oraz „Wrocławskiego Tygodnika Katolików”, którego zresztą był współzałożycielem, w 1953 r.

Pierwszy mandat poselski zdobył w roku 1961, startując z ramienia katolickiej grupy „Znak” i w Sejmie PRL zasiadał nieprzerwanie przez trzy kadencje, do roku 1972. Aktywnie działał na rzecz powołania niezawisłej komisji mającej zbadać okoliczności wydarzeń grudnia 1970 r., przez co został pozbawiony możliwości kandydowania po raz kolejny na urząd poselski. Sytuacja ta skłoniła Mazowieckiego do związania się z rodzącym się ruchem opozycyjnym.

W sierpniu 1980 r. przewodniczył Komisji Ekspertów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, wspierającej w rokowaniach z władzą protestujących stoczniowców z Gdańska. Niemal natychmiast po wprowadzeniu stanu wojennego w grudniu 1981 r. został z polecenia władz aresztowany oraz internowany w kilku miejscach na terenie kraju. Zwolniony został jako jeden z ostatnich, dopiero 23. grudnia 1982 r.

Opowiadał się za przejęciem władzy przez „Solidarność” drogą pokojowych rokowań z rządem. Uczestniczył w kluczowych dla ostatecznego sukcesu opozycji rozmowach w Magdalence, a następnie, jako jeden z najaktywniejszych, w obradach Okrągłego Stołu w 1989 r. Uważany jest za jednego z głównych architektów ostatecznej formy porozumienia z rządem, która doprowadziła do zarządzenia pierwszych częściowo wolnych wyborów w powojennej historii Polski, 4. czerwca 1989 r.

W sierpniu 1989 r. zwycięski Lech Wałęsa zaproponował Mazowieckiemu urząd premiera, który ten z radością przyjął, po czym utworzył swój gabinet już w następnym miesiącu. Za kadencji Mazowieckiego miały miejsce pionierskie i najważniejsze reformy ustrojowo-prawne (tzw. Plan Balcerowicza, zmiana konstytucji), które zadecydowały o późniejszym kształcie Rzeczypospolitej Polskiej. W jednym ze swoich expose Tadeusz Mazowiecki użył słynnego hasła „gruba kreska”, chcąc odgrodzić się zdecydowanie o odpowiedzialności za błędy i wypaczenia poprzednich ekip rządzących.

Z czasem uwidaczniała się kardynalna różnica zdań pomiędzy Mazowieckim a Wałęsą. Najbliżsi współpracownicy z czasów „Solidarności” stanęli naprzeciwko siebie w pierwszych wolnych wyborach prezydenckich z jesieni 1990 r. Wałęsa ostatecznie zdystansował swojego konkurenta, który zdobył zaledwie 18% poparcia, nie przechodząc nawet do drugiej tury.

Po porażce Mazowiecki pozostał jednak aktywny na powoli krystalizującej się polskiej scenie politycznej lat 90. XX w. Działa kolejno w Ruchu Obywatelskim Akcja Demokratyczna, zrzeszającej byłych solidarnościowców oraz powstałym na jego bazie Forum Prawicy Demokratycznej, następnie przewodniczył powstałej w 1994 r. Unii Wolności. W 2005 r. był jedną z głównych twarzy Partii Demokratycznej. W międzyczasie Mazowiecki pełnił również rolę wysłannika ONZ w Bośni i Hercegowinie podczas toczącej się tam wojny, jednak w obliczu iluzoryczności swojej funkcji oraz braku reakcji Narodów Zjednoczonych na ludobójstwa podczas jej trwania podał się do dymisji po trzech latach sprawowania urzędu, w 1995 r.

Działalność Tadeusza Mazowieckiego nie umknęła również uwadze opinii międzynarodowej. Został on odznaczony wieloma orderami za zasługi oraz tytułami doktora honoris causa wielu europejskich uczelni. Całokształt barwnego życiorysu tego wielkiego działacza na rzecz demokratyzacji życia politycznego w Polsce i całej Europie Wschodniej czyni z niego jedną z najjaśniejszych postaci w najnowszej historii Polski.