Ruch Robotniczy - Socjaldemokracja Królestwa Polskiego (1889-1918) - program, przedstawiciele, wpływ historyczny

Skutkiem sprzeciwu części działaczy Związku Robotników Polskich i II Proletariatu skierowanego przeciw postanowieniom zjazdu paryskiego (który stał się przyczynkiem do utworzenia Polskiej Partii Socjalistycznej) w roku 1893 powstała Socjaldemokracja Królestwa Polskiego. W 1900 roku zmieniła ona swoją nazwę na Socjaldemokrację Królestwa Polskiego i Litwy (po połączeniu w 1899 roku z Litewską Socjaldemokratyczną Partią).

Organizacja ta jako swój cel wyznaczyła przyczynienie się do wybuchu rewolucji robotniczej o charakterze internacjonalistycznym. Owa rewolucja miała za zadanie obalić ustrój kapitalistyczny, dokonać likwidacji państw narodowych, a wreszcie zaprowadzić rządy proletariatu. W związku z tym Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy była wroga wobec wszelkim dążeniom niepodległościowym. Niechętnie również patrzyła na współpracę z wszelkimi organizacjami chłopskimi. Pragnęła za to współpracować z Socjaldemokratyczną Partią Robotników Rosji. W czasie I wojny światowej Socjaldemokracja Królestwa Polskiego była głosicielem haseł antywojennych i antyimperialistycznych.

Głównymi działaczami tej organizacji politycznej byli przede wszystkim: J. Marchlewski, R. Luksemburg, A. Warszawski-Warski, L. Jogiches (działający pod pseudonimem J. Tyszka), przy czym głównymi ideologami partii był Luksemburg oraz Tyszka. Ponadto w jej ramach działali także: M. Kasprzak, W. Matuszewski, E. Próchnik, A. Warski oraz C. Wojnarowska.

Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy posiadała także swoje liczne organy prasowe. Pośród nich warto wspomnieć o takich jak: Sprawa Robotnicza, Trybuna, Czerwony Sztandar, czy też Przegląd Socjaldemokratyczny.

Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy zapisała się w historii biorąc m.in. aktywny udział w rewolucji z lat 1905 – 1907, przyczyniając się do niej organizowaniem strajków i manifestacji. Wiosną roku 1906 partia ta została włączona do Socjaldemokratycznej Partii Robotników Rosji, przy czym w jej ramach zachowywała swą autonomię. W roku 1908 Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy opowiedziała się za bolszewikami, zarazem była zdecydowanym przeciwnikiem Polskiej Partii Socjalistycznej – Frakcji Rewolucyjnej, którą namiętnie zwalczała.

W roku 1911 wewnątrz partii nastąpił rozłam, który rozłupał ją na dwie frakcje: na tzw. „zarządowców” (w ramach której znajdowali się zwolennicy kierownictwa działającego z siedzibą w Berlinie, a związanych z lewym skrzydłem niemieckiej socjaldemokracji) oraz na tzw. „rozłamowców”, którzy związani byli z bolszewikami. Podział ten utrzymał się wewnątrz partii aż do roku 1916. Warto zauważyć iż wraz z wycofywaniem się armii carskiej cofali się i działacze Królestwa Polskiego, którzy ostatecznie znaleźli się na terenach rosyjskich, by wkrótce opowiedzieć się przeciw niepodległości Polski i połączyć wraz z PPS-Lewicą tworząc jedną partię – Komunistyczną Partię Robotników Polskich.