Mit o Syzyfie - motyw sprawiedliwości w Micie o Syzyfie - opracowanie

Mit o Syzyfie opisuje ważne w starogreckiej kulturze motywy winy i następującej po niej kary. Król Koryntu dopuścił się przewinień i musiał zostać za nie ukarany. Pytać możemy jedynie, czy kara ta była wystarczająco wysoka i czy równoważyła występki winowajcy.

Kłamstwo, plotkarstwo, manipulacja, napaść, kradzież - wszystkie te przewinienia stały się udziałem Syzyfa. Większość z popełnionych czynów dotyczyła bogów, którzy wcześniej obdarzyli króla zaufaniem. Trzeba przyznać, że istniało wiele przypadków, w których bogowie szczególnymi względami darzyli niektórych ziemian. Obsypywali ich łaskami i pomagali w trudach życia. Jednak niewielu ludzi mogło dostąpić zaszczytu ucztowania na Olimpie i przysłuchiwania się rozmowom bogów. Syzyf miał tę okazję. Swoje przywileje i względy u bogów mógł wykorzystać z pożytkiem dla siebie i miasta, którym zarządzał. Gdyby król pomyślał o praktycznym wykorzystaniu przywilejów, Korynt mógłby wyrosnąć na prawdziwą potęgę. Jednak Syzyf myślał wyłącznie o swoich korzyściach: kradł ambrozję i dbał jedynie o zaspokajanie swojej potrzeby plotkowania.

W tym miejscu ujawnia się także kolejna wada Syzyfa, a mianowicie - pycha. Być może zdradzał on sekrety bogów dlatego, że był z natury plotkarzem. Jednak bardziej prawdopodobne jest to, iż chciał pochwalić się przed ziemianami swoją zażyłością z bogami. Pycha oraz chęć poniżenia innych składają się na winę, jaką przypisujemy królowi Koryntu.

Nawet po zesłaniu „boskiej” kary, Syzyf nie okazał cienia skruchy, ale przygotowywał kolejne zasadzki, by uniknąć wymierzonej sprawiedliwości. Wcześniejsze dowody przyjaźni nic dla mężczyzny nie znaczyły. Wiedział, że zasługuje na karę, jednak nie miał zamiaru się jej poddawać. Kiedy uwięził króla podziemi, przez jakiś czas ludzie w ogóle nie umierali. Zakłócił w ten sposób pierwotny rytm natury, w którym każdy dostaje swoją szansę na przeżycie w świecie, gdzie - w końcu - musi zwolnić miejsce dla kolejnych pokoleń. Jego czyn sugerował podważenie wyroków boskich, dotyczących fundamentalnej kwestii istnienia ziemi - narodzin i śmierci.

Próbując ratować własną skórę, Syzyf poprosił żonę, by nie chowała go po śmierci, którą zesłali na niego bogowie. Następnie zwrócił się do boga podziemi z prośbą, aby mógł powrócić do świata żywych i ukarać małżonkę. W ten sposób pozostał na świecie na kolejnych kilkadziesiąt lat. Aby uratować własną osobę od wymierzonej kary, nie cofnął się nawet przed narażaniem najbliższych.

Syzyf jest typem niepoprawnego buntownika. Nie zważał na związki łączące go z Olimpem, wyjawiając powierzone mu sekrety i kradnąc boski napój. Jego sabotaże zasługiwały na karę z uwagi na zaufanie bogów, którego nadużył. Bogowie czuli się słusznie urażeni, kiedy dowiedzieli się, ze ich pupil kpił sobie z nich od dłuższego czasu. Syzyf złamał podstawowe prawa, na których oparty był świat – moralność była dla niego niczym, zasady, dzięki którym świat dotychczas funkcjonował wydawały się zbędne, związki rodzinne - cenne tylko wtedy, gdy można było je wykorzystać do ochrony własnej skóry.

Jestem zdania, iż bogowie postąpili łagodnie przeznaczając Syzyfowi karę wtaczania głazu na szczyt góry. Po występkach, jakich się dopuścił, jest to wyrok stosunkowo łaskawy. Sens niespełnionego trudu może odzwierciedlać stosunek bogów i żony do bohatera mitu. Wszyscy oni starali się nawiązać z nim uczciwą relację, jednak ich trud poszedł na marne. Dlatego w podziemiach Syzyf jest skazany na wysiłek, który nigdy nie znajdzie swojego finału.

Niektórzy uważają Syzyfa za bohatera pozytywnego - obrońcę ludzkich interesów, odważnego śmiertelnika, który pozwolił sobie zakpić z najwyższych boskich instancji, herosa, który nie poddaje się mimo beznadziejności sytuacji. Dla mnie jednak jest on postacią na wskroś negatywną.