Maria Konopnicka „Rota” - opracowanie utworu

„Rota” została napisana przez Marię Konopnicką w roku 1908, zainspirowana wydarzeniami w szkole we Wrześni, w której młodzież i ich rodzice sprzeciwili się polityce germanizacji, wprowadzanej przez Bismarcka (Bismarck chciał, by polskie kobiety śpiewały dzieciom kołysanki po  niemiecku, co było zupełnie niedopuszczalne).

„Rota” jest utworem znanym chyba każdemu Polakowi. Rozpoczynające ją słowa: „Nie rzucim ziemi skąd nasz ród, nie damy pogrześć mowy” są jednoznacznym odwołaniem do wydarzeń we wrześnieńskiej szkole. Autorka zgadza się z poglądami uczniów, mocno akcentując swoje zdanie. Polacy nie mogą opuścić ziemi, na której żyli ich przodkowie; nie mogą także zapomnieć polskiej mowy, gdyż jest ona mową ich ojców.

Konopnicka dumnie odwołuje się do naszej przeszłości narodowej, nazywając nas „Królewskim szczepem Piastowym”. Odwołanie to wzmaga dumę narodową, będącą jedną z głównych elementów patriotyzmu. Ukazując obraz szlachetnej przeszłości, poetka wskazuje na powinność każdego prawdziwego patrioty polegającą na obronie Ojczyzny i polskości.

Bronić musimy jej „do krwi ostatniej kropli z żył”. Taki imperatyw jest bardzo charakterystyczny dla naszej narodowej mentalności. Polska jest dla Polaka świętością – matką, Ojczyzną i jako takiej trzeba jej bronić aż do śmierci, a w razie konieczności oddać za nią życie.

Konopnicka wzywa do jedności. „Twierdzą nam będzie każdy próg” – pisze, dając do zrozumienia, że każdy dom musi stać się taką twierdzą wobec krzywdy i cierpienia.

Nawołuje do  integracji w imię wyższej sprawy („Orężny stanie hufiec nasz / Duch będzie nam hetmanił”). Cały czas przypomina o konieczności obrony polskiego języka, ponieważ właśnie on jest swoistą kolebką polskiej kultury i polskości samej w sobie. Jeśli stracimy mowę, stracimy też nadzieję.

„Rota” po to właśnie została napisana, by nie dopuścić do utraty otuchy. Jej rolą jest krzewienie ducha narodowego, ducha patriotyzmu, który w czasach pełnych niepokoju i troski jest jedyną ostoją dla duszy Polaka.