Jan Andrzej Morsztyn „Redivivatus” - interpretacja i analiza wiersza

„Redivivatus” to na pierwszy rzut oka wiersz bardzo nietypowy dla twórczości Jana Andrzeja Morsztyna. Tym razem wybitny poeta doby baroku wydaje się nie podejmować tematyki miłosnej ani nie opiera swego dzieła na wymyślnym i wykwintnym koncepcie. Następuje natomiast zwrot w stronę tematyki metafizycznej i tego co dzieje się z człowiekiem po śmierci.

Tytuł wiersza może być przekładany jako „powtórne wcielenie”. Koncepcję wędrówki dusz zaczerpnął Morsztyn od starożytnych filozofów z Krotonu, czyli Pitagorasa i jego uczniów (pitagorejczyków, m. in. Alkmeon). Podmiot liryczny zastanawia się nad tym, czy takie twierdzenie jest prawdziwe. Ta wizja zdecydowanie bardzo go pociąga, gdyż przeistoczenie się duszy pozwoliłoby mu porzucić stare ciało i rozpocząć życie w nowym. W wierszu tym nie ma więc typowego dla baroku i średniowiecza przedstawienia śmierci. Nie jest ona wszechpotężna i przerażająca, wręcz przeciwnie – daje nową szansę.

Za najważniejszy moment całego procesu uznaje podmiot liryczny czas, w którym będzie oczekiwał na ciało. Przybierze wtedy postać wiatru i będzie mógł chłodzić Jagę podczas upału, delikatnie dotykając jej ciała. W ten sposób spędzi chwile przeznaczone na oczekiwanie na nowy kształt.

Początek wiersza może być nieco zwodniczy. Podczas jego czytania rodzi się przeświadczenie, że traktuje on o tematyce metafizycznej i jest w jakimś stopniu refleksją  nad poglądami starożytnych filozofów. Jednakże jest to pogląd mylny – okazuje się, że podmiot liryczny pragnie podporządkować koncepcję wędrówki dusz swoim hedonistycznym zamysłom. Nie dość, że śmierć nie jest wtedy okrutna, przez co nie trzeba się jej bać, to jeszcze każde nowe życie jest kolejną szansą. Dodatkowo podmiot liryczny ma wszystko zaplanowane – czekając na nową formę, będzie jak najbliżej Jagi.

„Redivivatus” to wiersz stychiczny. W jego skład wchodzi 20 wersów, a każdy liczy po 11 sylab. Utwór rymuje się parzyście. Poeta stosuje w nim wiele przerzutni, których celem jest utrzymanie idealnego rytmu. Wśród środków stylistycznych dominują epitety precyzujące obraz świata. Warto także zwrócić uwagę na odwołanie do mitologii rzymskiej, czyli przywołanie prządek życia ludzkiego – Parek.

Wiersz Jana Andrzeja Morsztyna pt. „Redivivatus” został oparty na iście mistrzowskim koncepcie. Poeta najpierw prowadzi filozoficzne rozważania, by później w sposób szczególny i bardzo niebanalny opiewać piękno i urodę Jagi.