Kim jest Pan Cogito w wierszach Zbigniewa Herberta? (moralistyka, ironia i przesłanie)

Pan Cogito to postać wypowiadająca się w wielu utworach Zbigniewa Herberta. Z różnych względów przypomina samego autora: jest człowiekiem wykształconym, inteligentnym i refleksyjnym. Przemyślenia Pana Cogito dotyczą przede wszystkim kwestii moralnych i filozoficznych. Już samo imię Cogito wskazuje na jego związki z filozofią. Kartezjańska maksyma „Cogito ergo sum” („Myślę, więc jestem”) staje się przez to jego mottem, istotą jego natury. Pan Cogito, postać fikcyjna, istnieje poprzez to, że wyraża swoje myśli. Poezja Herberta jest intelektualna, skupiona nie na uczuciach, lecz na przemyśleniach. Pan Cogito jest więc wyrazicielem filozofii życiowej autora.

Niewątpliwie można Pana Cogito nazwać moralistą. Etyka stanowi główny punkt jego rozważań. Często expressis verbis wyraża moralne dyrektywy: „(...) bądź odważny gdy rozum zawodzi bądź odważny/ w ostatecznym rachunku jedynie to się liczy”, „ (...) i nie przebaczaj zaiste nie w twojej mocy/ przebaczać w imieniu tych których zdradzono o świcie”, „ (...) idź wyprostowany wśród tych co na kolanach” („Przesłanie Pana Cogito”). Z kolei w utworze „Pan Cogito rozmyśla o cierpieniu” mówi, że „należy...