Jan Kochanowski „Pieśni XII” („Pieśń świętojańska o Sobótce”) - interpretacja i analiza pieśni
JUŻ 9902 WYPRACOWANIA W BAZIE!
- 4914 wypracowanie - Język polski
- 1594 wypracowanie - WOS
- 2021 wypracowanie - Historia
- 787 wypracowanie - Religia
- 528 wypracowanie - Język angielski
- 58 wypracowanie - Język niemiecki
„Pieśń świętojańska o Sobótce” jest właściwie zbiorem pieśni. W jej skład wchodzi dwanaście pieśni, wykonywanych przez tańczące wokół ogniska panny. Całość została napisana wierszem ośmiozgłoskowym i dotyczy życia na wsi. Jednak każda z Panien porusza nieco inny jego aspekt. Ośmiosylabowe, a więc dość krótkie wersy, nadają pieśni jednostajny i dość szybki rytm, co podkreśla taneczny ruch panien wokół ognia.
Utwór został poświęcony dawnemu, wywodzącemu się z czasów przedchrześcijańskich obrzędowi, kultywowanemu w nieco zmienionej, schrystianizowanej formie na wsiach. Poeta opisuje obchody nocy świętojańskiej takimi, jakimi je widział w XVI w. Sobótka to święto przypadające w najkrótszą noc w roku. Z czasem, gdy chrześcijaństwo zadomowiło się na ziemiach polskich, łączono je z wigilią dnia św. Jana, czyli dniem 23 czerwca. Noc świętojańską spędzano przy ogniskach. Wokół nich odbywały się tańce, śpiewano pieśni, wróżono, opowiadano dawne historie. Wszystkie te elementy pojawiają się w pieśniach dwunastu panien.
W wierszu dominuje sielankowe podejście do życia na wsi. Poeta świadomie idealizuje życie chłopów. Ukazuje je jako spokojne, uczciwe, niemal beztroskie, przepełnione pracą i radosnym odpoczynkiem. Warto zauważyć, że w szesnastowiecznej literaturze postaci z ludu pojawiały się sporadycznie i na ogół w rolach epizodycznych. Utwory w całości poświęcone życiu wiejskiemu miały charakter sielankowy. W „Pieśni świętojańskiej o Sobótce” Panny śpiewają podczas radosnego obrzędu nocy świętojańskiej, uniesione tańcem głoszą pochwałę radości. Panna II, zachęcając wszystkich do wspólnej beztroskiej zabawy, wyznaje:
„Ja się nie umiem frasować,
Toż radzę drugim zachować;
Bo w trosce człowiek zgrzybieje
Pierwej, niż się sam spodzieje”.
Niemal cały utwór utrzymany jest w takim właśnie tonie. Noc świętojańska ma służyć odpoczynkowi od codziennej pracy. Utwór niesie przesłanie, że każdy człowiek, zgodnie z wolą Bożą, powinien pracować w dni powszednie, a w święta odpoczywać i używać życia. Panna I napomina ludzi, by o tym nie zapominali:
„Święto niechaj świętem będzie,
Tak bywało przed tym wszędzie.
Święta przed tym ludzie czcili,
A przedsię wszytko zrobili;
A ziemia hojnie rodziła,
Bo pobożność Bogu miła”.
Do tej pieśni wdziera się pesymistyczny ton, Panna wspomina o suszach i gradach, które niszczą plony. Taki stan rzeczy jest przejawem Bożego gniewu, za zaniedbanie dawnych obyczajów. Zdecydowanie sielankowa jest ostania pieśń cyklu, zaczynająca się apostroficznym zwrotem do wsi:
„Wsi spokojna, wsi wesoła
Który głos twej chwale zdoła?”.
Odnajdziemy tu niczym niezmącony spokój wiejskiego życia. Uprawa roli jest zajęciem przyjemnym i przynosi obfite plony. Pasterze ze śpiewem na ustach doglądają swych stad. Cała przyroda dostarcza człowiekowi wszelkich dóbr: miodu, ryb, owoców, zboża.
Sobótka była też świętem zakochanych. Ta magiczna, najkrótsza noc, sprzyjała miłosnym wyznaniom i wróżbom. Panna IV wyjawia miłość swemu wybrakowi. Jest to wyznanie pełne czułości, deklaracja wiecznej miłości, z nadzieją na wzajemność. Podobna, choć mniej liryczna, jest pieść Panny VII, tęskniącej do swego ukochanego, nieustannie zajętego polowaniem. Tematykę miłosną porusza też Panna V. jednak czyni to już w innym tonie, żartobliwej skargi na niestałego adoratora. Atmosfera nocy przepełniona jest miłością i flirtem. To święto należy do młodych i zakochanych.
W utworze pojawia się, bliska Kochanowskiemu, myśl epikurejska. Panny zachęcają do zabawy, odsunięcia zmartwień, poddania się radosnym obrzędom. W Pieśni XXI z „Ksiąg pierwszych”, poeta pisał: „Miło szaleć, kiedy czas po temu. „Pieśń świętojańska o Sobótce” skłania się ku tej myśli. Odpoczynek, zabawa, wspólne świętowanie są ważnymi elementem ludzkiego życia. Oczywiście, wszystko z umiarem, w odpowiednim czasie.
Podobne wypracowania do Jan Kochanowski „Pieśni XII” („Pieśń świętojańska o Sobótce”) - interpretacja i analiza pieśni
- Tadeusz Borowski „Pożegnanie z Marią” - bohaterowie. Opis
- Maria Kuncewiczowa „Cudzoziemka” - motyw rodziny w „Cudzoziemce” - opracowanie
- Kazimierz Moczarski „Rozmowy z katem” - charakterystyka Jurgena Stroopa
- Jak literatura pozytywistyczna przedstawiała niedolę chłopa i nędzę wsi polskiej w XIX wieku? Odwołaj się do utworu „Placówka” i innych lektur pozytywistycznych
- Adam Mickiewicz „Dzień dobry” - interpretacja i analiza sonetu („Sonety Odeskie”)
- Julian Tuwim „Sitowie” - interpretacja i analiza wiersza
- Juliusz Słowacki „Balladyna” - charakterystyka Balladyny
- Marek Hłasko „Pierwszy krok w chmurach” - opracowanie
- Biblia - Opis Edenu (raju)
- „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza - Józio bohaterem zniewolonym przez formę?
- Czy chciałabym być podobna do Uli Zalewskiej? - Irena Jurgielewiczowa „Ten obcy”
- Jan Kochanowski - „Treny” - „Tren I” - interpretacja i analiza trenu
- Vincent van Gogh „Pokój artysty” - opis obrazu, interpretacja
- Aleksander Fredro „Śluby panieńskie” - charakterystyka Albina
- Daniel Naborowski „Cnota grunt wszystkiemu” - interpretacja i analiza wiersza
- Maria Dąbrowska „Noce i dnie” - wątki filozoficzne w powieści
- Epikur - filozofia. Charakterystyka epikureizmu
- Juliusz Słowacki „Hymn”, „Do matki” - analiza uczuć podmiotu litrycznego w wierszach. Opracowanie
- Stanisław Grochowiak „Walka Jakuba z aniołem” - interpretacja i analiza wiersza
- „Lament Świętokrzyski” - cierpienie Matki Boskiej zawarte w „Posłuchajcie bracia miła” („Lamencie Świętokrzyskim”) - opis