Szariat - prawo szariatu. Opracowanie

Koran i sunna Proroka są punktem wyjścia dla rozwoju nauk religijnych, do których Islam zalicza też prawo (fikh). Zasadniczo u muzułmanów prawo odgrywa rolę większą nawet niż teologia. Większość Świętej Księgi (Koranu) poświęcona jest właśnie szeroko pojmowanej jurysdykcji.

Koran, sunna proroka i hadisy zawierają szereg przepisów, niejednokrotnie bardzo szczegółowych - są tu różne zakazy i nakazy, ale nie jest to bynajmniej systematyczny wykład prawa cywilnego czy prawnego. Taką systematyzacją islamskiej jurysdykcji zajęli się muzułmańscy prawnicy. Arabski termin oznaczający naukę o prawie, czyli fikh odpowiada znaczeniowo rzymskiej „jurisprudenti”, choć etymologicznie oznacza wiedzę, mądrość, inteligencję.

Źródłem wszelkiego prawa, władzy i sprawiedliwości jest oczywiście Allah, co daje mahometanom przekonanie, że ich prawo jest niejako prawem natury. Oznacza to, że ów porządek jest idealny, a u jego podstaw leżą ogólne prawdy, zasady, które są aktualne w każdym czasie i na każdym terenie. Prawnicy muzułmańscy, którzy wypracowali system prawa, za naczelną zasadę uznali wolność i sprawiedliwości.

Konieczne jest jednak wskazanie czterech głównych szkół, które porządkują cały system prawny - szariat.

- szkoła hanafacka - dostosowuje prawo do okoliczności

- szkoła malikicka - charakter ortodoksyjny, cel uświęca środki

- szkoła szafi’icka - charakter metodologiczny (łączy 2 pierwsze szkoły)

- szkoła nanabalicka - cenzura obyczajów, silny konserwatyzm..

Zarówno według szariatu, jak i Koranu największą zbrodnią w Islamie jest odstępstwo od wiary (karane może być nawet śmiercią), następnie morderstwo, nierząd, sodomia, spożywanie wina, kradzież, fałszywe świadectwo, oszczerstwo, odmawianie nakazanej jałmużny. Prawo karne to nie tyle system, co zespół norm ściśle związanych z wiarą mahometańską.

Muzułmanie szczycą się tym, że ich prawo karne odznaczało się wielkim humanizmem i wprowadziło zasady, które w Europie przyjęły się o wiele później, jak np. indywidualizacja kary czy wyrzeczenie się tortur.

Za mniejsze wykroczenia sędzia - kadi - wymierzał karę wg własnego uznania, najczęściej więzienie, chłosta, konfiskata majątku, za cięższe przewinienia sprawcę czekało kamienowanie, biczowanie, kara śmierci. Co najciekawsze - niejednokrotnie Koran i Szariat nie zgadzają się ze sobą. Jest wiele przepisów sprzecznych sobie i jedynie dobra wola sędziego jest w stanie rozstrzygnąć zasadniczość i źródło jakiegoś mniej ważnego sporu. Te najważniejszej wagi są dokładnie omówione w obu księgach. 

Szariat odwołuje się do tak zwanych fundamentalnych artykułów wiary, a są nimi: 1. jedność i jedyność Allaha, 2. misja prorocza Muhammada, 3. anioły, demony, 4. życie wieczne, Sąd Ostateczny, zmartwychwstanie umarłych, niebo i piekło. Jego źródłem jest także 5 podstawowych obowiązków każdego wyznawcy Allaha, zwanych pięcioma filarami islamu (arkan ad-di).

Są to przede wszystkim: wyznanie wiary w jedynego Boga (szahada - nie można wyznawać politeizmu, bałwochwalstwa), modlitwa (salat - jedna z najważniejszych powinności muzułmana, odbywa się ją nawet pięć razy dziennie o wyznaczonych porach), jałmużna (zakat - ofiarowywanie biednym jałmużny świadczy o miłosierdziu), post (saum - szczególnie ścisły w czasie Ramadanu), pielgrzymka do Mekki (hadżdż - każdy wyznawca Allacha przynajmniej jeden raz w życiu powinien odwiedzić święte miejsce islamu - Mekkę). 

Szariat jest spisem norm obowiązującym w państwie wyznania islamskiego. Jest to drugie po Koranie źródło prawa.