Władza - władza a przywództwo. Porównanie

Władza, pojęcie z zakresu politologii i socjologii, definiowana jest najczęściej jako stosunek społeczny pomiędzy dwiema jednostkami, między dwiema grupami albo między jednostką i grupą. Polega na możności oddziaływania, w sposób trwały i sformalizowany, na zachowania lub postawy drugiej strony, i posiada środki pozwalające kontrolować jej postępowanie. Tak rozumiana władza jest podstawą potencjalnego wpływu, daje sposobność do kierowania, rządzenia, wpływania na innych. 

Przywództwo natomiast, jest zarówno procesem jak i pewną właściwością. Polega na wykorzystywaniu dobrowolnego wpływu do kształtowania celów grupy czy organizacji i motywowania zachowań nastawionych na osiągnięcie tych celów. Przywódca jest osobą potrafiącą oddziaływać na zachowania innych bez potrzeby uciekania się do użycia siły. Musi być akceptowany przez innych w swojej roli przywódcy. 

I władza zatem i przywództwo są swego rodzaju zdolnością wpływania na zachowanie swoje i innych, co zobaczyć można śledząc pięć podstawowych rodzajów władzy w układzie organizacyjnym:

1) władza formalna - wiąże się z formalną pozycją w strukturze; daje prawo definiowania formułowania zadań dla podwładnych, które mają obowiązek wykonać; wszyscy włączający się do tej organizacji formalnej godzą się na dystrybuowaną przez zwierzchników władzę i obowiązujące przepisy; posiadanie władzy formalnej nie czyni jednak z nikogo przywódcy. Podwładni nie muszą wykonywać poleceń wykraczających poza to, co mieści si,ę w ich obowiązkach. Przełożony ma formalne uprawnienia władcze, ale nie może być nazwany przywódcą. 

2) władza nagradzania - pozwala przyznawać lub wycofywać nagrody (premie, pochwały itp.); jeśli podwładny oczekuje jedynie nagród formalnych, przewidzianych w przepisach, to przełożony nie ma możliwości bycia przywódcą; jeśli natomiast, podwładny oczekuje czegoś więcej, np. wdzięczności czy uznania - przełożony sprawuje poniekąd rolę przywódcy.

3) władza wywierania przymusu - pozwala wymuszać stosowanie się do wymagań przy pomocy przymusu psychicznego, fizycznego bądź emocjonalnego; kto podporządkuje się przepisom otrzymuje nagrodę, kto nie - jest karany; im częściej i w większym zakresie przełożony stosował będzie ten rodzaj władzy, tym ma mniejsze szanse na zostanie a przywódcą - podobne metody budzą wszak lęk i urazę, nie zaś uznanie, szacunek i podziw;

4) władza charyzmatyczna - przypisywana, oparta na emocjonalnym związku przełożonego i pracowników, podwładnych, z którego rodzą się lojalność i oddanie; władza ta wzrasta kiedy przełożony staje się wzorem do naśladowania; wówczas władza posiada wyraźne cechy przywódcze;

5) władza ekspercka - wynikająca z posiadanych przez przełożonego kompetencji i jest tym większa im większe jest wśród podwładni przekonanie, że mogą się od swojego przełożonego nauczyć czegoś naprawdę pożytecznego; przeważnie, przywódcy miewają dużą wiedzę ekspercką. 

W koncepcjach władzy poszukiwać można różnych źródeł wpływów przywódczych. Aby przywództwo miało jak najszerszy zakres, wskazane jest wykorzystywanie kilku typów sprawowania władzy. Nawet bowiem wyodrębnienie konkretnych cech przywódczych (np. pewności siebie, asertywności, inteligencji, odwagi, inteligencji itp.) nie zastąpi właściwej oceny sytuacji, w której należy te cechy okazać. Pewnym jest jednak, że przywódcą może zostać osoba pracująca nad rozwojem tego rodzaju cech.