Prewencja - definicja, charakterystyka, przykłady

Prewencja w systemie prawnym oznacza zapobieganie i kontrolę, aby nie dopuścić do złych zjawisk czy zdarzeń spowodowanych działalnością przestępczą. Prewencja służy do kontrolowania i wdrażania pewnego modelu zapobiegania przestępstwom. Organizowana jest zazwyczaj przez służby państwowe i instytucje policyjne. Prewencję mogą stosować – policja, straż pożarna, ubezpieczyciele lub inspekcje pracy. Prewencja polega na uświadamianiu i zapobieganiu niepożądanego zachowania osób, które nie stosują się do wymogów społecznych.

Naruszenie zasad prewencji jest karalne. Prewencja dokonuje kontroli i sprawdzania zgodności stanu faktycznego z nastrojami społecznymi. Prewencja jest skierowana w stronę osób, które mają skłonności do popełniania wykroczeń lub przestępstw, ale także dotyczy ludzi, którzy mogą być ofiarami czynów spowodowanych przez przestępców. Prewencja kieruje swoje środki w stronę potencjalnych bandytów, którzy mogą zagrażać innym obywatelom.

Państwo stosujące prewencję w określonej sytuacji dąży więc do zapobiegania kryzysowym sytuacjom, które mogą sprzyjać rozwojowi przestępstwa. Prewencja usuwa przyczyny zagrożenia.

Prewencje np. osiedlowe wzmagają czujność obywateli i przyczyniają się do spadku ilości przestępstw. Wobec patroli prewencyjnych potencjalny przestępca czuje się zagrożony i nie sięga po realizację swoich wykroczeń. Prewencja również uświadamia społeczeństwu bardzo często za pomocą mediów lub prasy, że takie działania są podejmowane na danym terenie, motywuje to obywateli do ich wspierania. Prewencja to nie tylko sprawy kryminalne, prewencją zajmują się również inspekcje pracy np. PIP, który prowadzi wywiad środowiskowy w celu zapobiegania wykroczeniom przez pracodawcę. Prewencję reguluje kilka istotnych ustaw, przede wszystkim: ustawa o policji z 1990 roku, ustawa o ochronie przeciwpożarowej z 1991,  ustawa o PIP z 1981 roku.

Prewencja stara się usunąć zagrożenie w danej społeczności lub na danym terytorium. To profilaktyka, która ma na celu również wzmożenie świadomości społecznej, co do zbiorowej odpowiedzialności. Sytuacje prewencyjne powodują wzrost poczucia bezpieczeństwa i mobilizują obywateli do pokojowych rozwiązań w imię społecznego ładu. Najlepszym przykładem prewencji są patrole osiedlowe dokonywane przez policję. Taki patrol kontroluje dany wyznaczony teren, legitymuje podejrzane osoby i bierze czynny udział w edukacji świadomości społecznej dotyczącej potencjalnych przestępstw.