Monarchia parlamentarna - definicja, charakterystyka, przykłady
JUŻ 9902 WYPRACOWANIA W BAZIE!
- 4914 wypracowanie - Język polski
- 1594 wypracowanie - WOS
- 2021 wypracowanie - Historia
- 787 wypracowanie - Religia
- 528 wypracowanie - Język angielski
- 58 wypracowanie - Język niemiecki
Monarchia parlamentarna jest jednym z rodzajów monarchii konstytucyjnej, czyli ustroju, w którym władza króla i innych instytucji władzy (w tym parlamentu) jest ograniczana na drodze konstytucyjnej. Monarchia parlamentarna wyróżnia się tym, że głównym ośrodkiem władzy w państwie nie jest król, ale parlament i rząd na czele z premierem. Król sprawuje wówczas zwykle wyłącznie funkcje reprezentacyjne, zgodnie z łacińską zasadą rex regnat, sed non gubernat - król panuje, ale nie rządzi.
Współczesnymi przykładami monarchii parlamentarnej są: Norwegia, Dania, Szwecja, także Hiszpania i Wielka Brytania.
Monarchia konstytucyjna (w tym monarchia parlamentarna) uważana jest za pewien pomost pomiędzy monarchią absolutną, a republiką - wydanie konstytucji i przekazanie dużej części władzy organom ustawodawczym, wybieranym przez obywateli kraju, stanowi wyraźne odejście od absolutystycznych rządów króla (który od teraz współdzieli władzę z parlamentem i rządem). Na mocy aktów prawnych - w tym konstytucji - wola monarchy jest w prawny sposób ograniczania, podobnie zresztą jak działania parlamentu. Przekazanie władzy w ręce pochodzących z wyboru posłów (lub drugiej izbie, np. arystokratów) spowodowało przesunięcie ośrodka władzy z króla w kierunku ludu - od tego kroku nie ma już odwrotu.
Krajem, w którym jako pierwszym rozwinął się ustrój monarchii parlamentarnej (i trwa do dzisiaj) jest Wielka Brytania. Początki tego ustroju na Wyspach sięgają średniowiecza i wydanej w 1215 roku Wielkiej Karty Swobód ograniczającej władzę królewską. Kolejne akty ograniczające władzę króla pojawiły się w wyniku przejęcia władzy przez Stuartów w XVII wieku, którzy mieli dążenia absolutystyczne. Rządy Stuartów doprowadziły do serii wojen domowych, które zakończyły się wydaniem w 1689 r. Deklaracji Praw Narodu Angielskiego. W Deklaracji tej ustalono zakres władzy parlamentu i króla, wprowadzając jednocześnie przewagę parlamentu nad królem - jest to początek monarchii parlamentarnej w Wielkiej Brytanii.
Inne kraje europejskie na przemiany ustrojowe musiały czekać przynajmniej wiek dłużej - XVIII i XIX wiek to czas przemian ustrojów Francji, Polski, Niemiec i wielu innych krajów. Niektóre kraje Europejskie do dzisiaj pozostały przy ustroju monarchii parlamentarnej, inne natomiast przeobraziły się w republiki.
Podobne wypracowania do Monarchia parlamentarna - definicja, charakterystyka, przykłady
- Monarchia - monarchia dualistyczna - definicja, opis, przykłady
- Prewencja - definicja, charakterystyka, przykłady
- Monarchia despotyczna a absolutna - porównanie
- Monarchia dziedziczna - definicja, opis, przykłady
- Monarchia elekcyjna - definicja, opis, przykłady
- Monarchia elekcyjna i dziedziczna - porównanie
- Monarchia elekcyjna - wady i zalety
- Monarchia konstytucyjna - definicja, opis, przykłady
- Monarchia konstytucyjna a absolutna - porównanie
- Monarchia konstytucyjna a parlamentarna - porównanie
- Monarchia parlamentarna a absolutna - porównanie
- Resort - definicja, charakterystyka, przykłady
- Monarchia parlamentarna - wady i zalety
- Monarchia patrymonialna a stanowa - porównanie
- Monarchia stanowa a absolutna - porównanie
- Sankcja karna - ile trwa? - definicja, charakterystyka, przykłady
- Stan wyższej gotowości - definicja, charakterystyka, orzecznictwo
- Polityka w Polsce. Opracowanie tematu
- Polityka a media. Opracowanie tematu
- Gospodarka a polityka. Opracowanie tematu