Polityka handlowa i jej narzędzia - opracowanie

W interesie każdego państwa leży wyznaczenie ogólnych zasad dotyczących odpłatnego obrotu towarami i usługami z innymi krajami. Takie działanie, mające unormować wzajemne kontakty handlowe pomiędzy dwoma lub więcej państwami, podejmowane przez władzę jednego z nich nosi zbiorczą nazwę polityki handlowej. Poprzez decyzje związane z sankcjonowaniem obrotu handlowego, rząd jest w stanie zarówno kontrolować, jak i w pewnym stopniu kształtować kontakty gospodarcze z innymi krajami.

Polityka handlowa dąży do osiągnięcia założonych celów i osiągnięcia określonych korzyści (zysków), a środkiem do tego służącym są odpowiednie instrumenty polityki handlowej, do których można zaliczyć np. politykę celną (taryfa celna, czyli cła wwozowe, cła eksportowe), ograniczenia ilościowe sprowadzanych z zagranicy towarów (kontyngenty, całkowite bądź częściowe embargo, kwoty ilościowe), subwencje eksportowe dla rodzimych eksporterów oraz tzw. bariery pozataryfowe, czyli opłaty wyrównawcze lub szczególny rodzaj podatków.

Polityka handlowa ze względu na stopień zaangażowania państwa w jej kształtowanie dzieli się na dwie podstawowe formy: politykę protekcjonistyczną oraz politykę wolnego handlu. Państwo decydujące się na stosowanie modelu protekcjonistycznego w gospodarce zakłada konsekwentną ingerencję w gospodarkę z wykorzystaniem wymienionych powyżej instrumentów administracyjnych i ekonomicznych w celu osiągnięcia planowanych założeń politycznych, ogólnogospodarczych bądź rozwojowych. Doświadczenia oraz praktyka pokazują, iż stosowanie protekcjonizmu w handlu daje efekty jedynie krótkotrwałe, w dłuższej perspektywie okazując się mało skuteczna. Zdecydowanie bardziej korzystny w kontekście długofalowym jest z kolei model polityki wolnego handlu, czyli najogólniej rzecz ujmując brak bezpośredniej ingerencji rządu w kształtowanie wymiany handlowej pomiędzy państwami. Jej stosowanie prowadzi m. in. do wzrostu konkurencyjności na rynku, podwyższenie efektywności oraz wzrostu faktycznych przychodów z gospodarki.