Polityka azylowa - definicja, opracowanie

Zwyczaj udzielania azylu, czyli zapewnienia nienaruszalności na danym terytorium wywodzi się jeszcze z czasów starożytnych, kiedy to np. świątynia bądź sanktuarium były miejscami, do których nie można było wtargnąć siłą w celu ujęcia przestępcy. W dzisiejszym słowniku terminologicznym pod pojęciem azyl znaleźć można, iż jest to miejsce schronienia lub odosobnienia dla jednostek ściganych mocą prawa. Najczęściej azyl stosowany jest w kontekście politycznym, kiedy to jedno państwo zezwala na pobyt na swoim terytorium osobie, która w innym państwie byłaby natychmiast doprowadzona przed oblicze wymiaru sprawiedliwości.

Stosowanie azylu nie jest uregulowane normatywnymi aktami wydanymi przez konkretną instytucję międzynarodową, dlatego stosowanie azylu oraz szczegółowe procedury z nim związane leżą w indywidualnej gestii każdego państwa. Ustanowienie instytucji azylu w danym państwie jest jego sprawą wewnętrzną, podobnie zresztą jak przyznawanie bądź nieprzyznawanie azylu wnoszącym o niego osobom. 

Oprócz azylu o charakterze terytorialnym, czyli objęcia ochroną prawną osoby, która przebywa w granicach danego państwa istnieje także tzw. azyl dyplomatyczny, czyli zapewnienie bezpieczeństwa osobie ściganej w danym kraju na terytorium posiadającej autonomię placówki dyplomatycznej, tj. ambasada. W obu tych przypadkach decyzja o przyznaniu azylu należy jednak do władz państwa, do którego wnosi się o udzielenie schronienia – akt dyskrecjonalny państwa.

W ostatnich latach głośno było na arenie międzynarodowej o kontrowersjach związanych ze sprawa Ahmeda Zakajewa, premiera nieuznawanego przez Moskwę rządu Czeczenii. Kiedy w roku 2002 został on na mocy międzynarodowego listu gończego zatrzymany w Londynie, tamtejszy rząd nie zgodził się na jego ekstradycję do Rosji, która zamierzała osądzić go według swojego prawa. Ponadto sąd w Londynie nie przychylił się do zarzutów stawianych Zakajewowi we wniosku strony rosyjskiej, przyznając mu następnie azyl polityczny oraz status uchodźcy.