Polityka celna - definicja, opracowanie

We współczesnym świecie zdominowanym przez różnego rodzaju integrację regionalną bądź kontynentalną w ramach organizacji tj. Unia Europejska czy Unia Afrykańska, polityka celna konkretnych państw coraz częściej schodzi na dalszy plan w stosunkach międzynarodowych. Jej separatystyczny i jednostkowy charakter jest jednym w pierwszych koniecznych do przezwyciężenia czynników, który zapewnia efektywną integrację gospodarczą i ekonomiczną z innymi krajami w obrębie danej wspólnoty.

Rozpatrując zagadnienie polityki celnej od strony wewnątrzpaństwowej sprowadza się ona głównie do wspierania szeroko rozumianej ingerencji cenowej. Umiejętnie prowadzona polityka celna jest w stanie stać się skutecznym katalizatorem rozwoju wewnętrznego rynku towarowego, ułatwiając działalność rodzimego przemysłu i produkcji, kosztem ograniczenia udziału w rynku produktów pochodzących z zagranicy. Instrumentem takiego procesu jest odpowiednie ukształtowanie poziomu ceł wwozowych, czyli takich, które jest w stanie zapłacić państwu producent z zagranicy, chcąc przedostać się na rynek wewnętrzny państwa stosującego taką politykę celną oraz ceł wywozowych, czyli opłat koniecznych do uiszczenia przez producentów rodzimych eksportujących swoje towary zagranicę. Chcąc maksymalnie korzystnie wpłynąć na rozwój rodzimej gospodarki, państwo powinno konsekwentnie obniżać poziom ceł eksportowych, kosztem wzrostu opłat wwozowych. Przeciwieństwem takiego działania jest całkowite poddanie się przez państwo regułom międzynarodowej konkurencji, czyli zapewnienie równych warunków pod działalność zarówno podmiotom rodzimym, jak i zagranicznym. 

Za modelowy wręcz przykład umiejętnego kształtowania polityki celnej wspierającej rodzimą produkcję była strategia gospodarcza Francji okresu absolutnego, opracowana przez Jana Baptiste Colberta, zwana merkantylizmem. Głównym jego założeniem było dążenie do osiągnięcia dodatniego bilansu handlowego, czyli przewaga dochodów pochodzących z eksportu nad wydatkami na import poszczególnych towarów.